Stríð er hvorki svart né hvítt

Í stríði er frásögnin ýmist hvít eða svört. Í viðtengdri frétt segir yfirmaður leyniþjónustu Úkraínuhers sigur vinnast fyrir árslok. Rússar segjast á áætlun með markmið sín í Úkraínu.

Fyrir þá sem ekki líta á átökin í Garðaríki sem fótboltaleik, heldur dauðans alvöru og þyngri en tárum taki, líkt og tilfallandi höfundi, er verulega snúið að átta sig framvindu stríðsins.

Tilfallandi höfundur gefur sér að Rússar sigri Þeir eru þrisvar fleiri en Úkraínumenn og sitja á stafla af kjarnorkuvopnum á meðan stjórnin í Kænugarði á engin. Áður en Rússar tapa nota þeir kjarnorkuvopnin. Sá sem ekki skilur það veit ekki að stríð, eins og það sem háð er í Úkraínu, snýst um tilvist ríkja. Engin dæmi eru um að ríki hafi tapað stríði án þess að neyta ítrustu úrræða til að bjarga sér. Kjarnorkuvopnum yrði beitt stæðu Rússar frammi fyrir ósigri.

Hvor sigrar, og hvað telst sigur, er ein spurning. Önnur spurning varðar réttmæti stríðsins.

Til að mynda sér skoðun er hægt að horfa yfir sviðið í sögulegu ljósi. Báðir aðilar eiga þar sök og vesturlönd bera verulega ábyrgð. Önnur leið er að meta aðstæður á vettvangi, eftir tiltækum heimildum.

Hér á eftir fara tvær andstæðar frásagnir af borginni Maríupól við Azov-haf sem Rússar tóku fyrir nokkru. Báðar frásagnirnar eru frá enskumælandi mönnum, sem þekkja borgina eftir heimsóknir þangað.

Í Telegraph lýsir Jack Losh Maríupupól sem rússneskri borg er vill verða vestræn. Hann rekur kynni sín af borginni síðustu ár, segir frá ,,frjálslyndu" fólki sem tekur kannabisefni fram yfir áfengi og óskar sér vestrænnar framtíðar undan rússnesku oki. Nú er borgin rústir einar, segir Losh, og rússnesk kúgun yfirþyrmandi.

Graham Phillips var í Maríupól þegar Rússar og Úkraínumenn börðust um hana 2014. Hann heimsækir borgina fyrir nokkrum dögum og talar um frelsun frá úkraínskum þjóðernissinnum og nasistum. Myndbönd sem Phillips sýnir, bæði frá 2014 og 2022, gefa til kynna úkraínskt ofbeldi gegn rússneskum borgurum.

Hvorri frásögninni skal trúa?

Ekkert einfalt svar er við spurningunni. Stríðsfrásagnir eru jafnan svartar eða hvítar. Litbrigði veruleikans eru fleiri.

Hvorki Úkraínumenn né Rússar eru villimenn. Á hinn bóginn eru stríð miskunnarlaus og krefjast fórna. Sannleikanum er fyrst fórnað. Þegar eitt ríki sigrar annað verða til ný sannindi. Sigurvegarinn ræður frásögninni er vopnin þagna. 

Úkraína vinni stríðið fyrir lok árs