Tilfallandi athugasemdir

Sunnudagur, 1. apríl 2007

Andlýðræðislegar kosningar í Hafnarfirði

Hafnfirsku kosningarnar hafa verið lofaðar sem lýðræðislegar. En með gildum rökum má segja að þær hafi verið andlýðræðislegar og aðeins efnt til þeirra til að þóknast eiganda álversins, Alcan.

Í áratugi hafa lýðræðislega kjörin skipulagsyfirvöld í Hafnarfirði byggt upp íbúðabyggð í nágrenni álversins. Með almennt viðurkennd sjónarmið um sambýli íbúðabyggðar og álvers í huga má halda því fram að harðar staðreyndir byggðarinnar í kringum álverið hafi útilokað stækkun. Engum myndi detta í hug að staðsetja nýtt álver í Hafnarfirði á þeim stað sem það er núna.

Álverið er barn síns tíma. Þegar það var reist var ekki tiltökumál þótt vörubílar með fiskúrgangi væru geymdir í íbúðabyggð og fnykurinn af mjölbræðslum var kölluð peningalykt.

Meirihluti bæjarstjórnar í Hafnarfirði ákvað að taka sér pólitískt frí og leggja deiliskipulagstillöguna um stækkað álver í dóm kjósenda í stað þess að kannast við sinn vitjunartíma og hafna óskum álversins um stækkun.

Til skamms tíma þótti sjálfsagt á Íslandi að almenningur kysi um hundahald í þéttbýli og hvort opna skyldi útsölu ÁTVR í tilteknu byggðalagi. Litið var svo á að þetta væru ópólitísk mál. Önnur mál skyldu útkljáð á vettvangi fulltrúalýðræðis þar sem stjórnmálamenn þurfa að vera í sæmilegum takti við almenning sem veitir þeim umboð á fjögurra ára fresti.

Kosningarnar um stækkun álversins í Hafnarfirði eru að því leyti líkar hundahaldskosningum að valkostirnir voru skýrir, stækkun eða ekki. Það eru tiltölulega fá almenn álitamál sem hafa tvær hliðar, í flestum tilvikum eru margir kostir, ýmsar útfærslur og fjöldi blæbrigða. Ef beinar kosningar færast í aukana mun það ekki auka vald almennings, eins og sumir halda fram, því þeir sem ákveða hvaða valkosti skuli kosið um og hvernig spurningar verða lagðar fram munu hafa tögl og haldir.

Í kosningunni í Hafnarfirði var það Alcan sem hafði tögl og haldir og skorti aðeins 89 atkvæði til að brjóta á bak aftur lýðræðislegan vilja Hafnfirðinga eins og hann hafði verið staðfestur margsinnis í áratugi.