Ísland í skattasamkeppni við Austur-Evrópu

Viðskiptaráð vill lækka skatta á fyrirtæki á Íslandi. Þrátt fyrir skattalækkanir fyrirtækja undanfarin ár þykir ekki nóg gert. Eins og alþjóð er kunnugt eiga íslensk fyrirtæki varla fyrir saltinu í graut forstjóranna. Þau 18% sem fyrirtæki greiða í skatt eru alltof íþyngjandi að mati Viðskiptaráðs sem hélt upp á 90 ára afmæli í vikunni.

Viðskiptaráð vill að Ísland taki þátt í undirboðum sem ríki Austur-Evrópu stunda sín á milli til að fá starfsstöðvar alþjóðlegra fyrirtækja til sín.

Eistland bauð fyrst 26 prósent skattahlutfall, sem er vel að merkja átta prósentustigum hærra en Ísland hefur haft í sex ár, Slóvakía býður 19 prósent og Rúmenía er komin niður í 16 prósent. Pólverjar eru með tillögur á borðinu hjá sér um 15 prósent og ætla að slá þeim öllum við.

Framtíðarsýn Viðskiptaráð er að Ísland geri betur og undirbjóði austurblokkina. Skattar eru notaðir til að halda uppi samfélagsþjónustu. Verði Viðskiptaráði að ósk sinni færist velferðarsamfélagið hér nær því sem gengur og gerist í Austur-Evrópu.

Metnaðarfullt markmið af þessu tagi hlýtur að fá hljómgrunn hjá Samfylkingunni.

Hundeltur af Baugi

Hann var einu sinni forstjóri símafélags þangað til að Baugur keypti félagið. Þar áður var hann forstjóri stórmarkaðar en hætti eftir að Baugur yfirtók reksturinn. Þegar maðurinn hóf störf hjá rótgrónu fyrirtæki fyrir fáum misserum mátti halda að hann væri búinn að koma sér úr skotlínu Baugs. En svo var ekki, Baugur náði til hans.

Óskar Magnússon forstjóri Tryggingamiðstöðvarinnar hefur hingað til ekki haft geð í sér að starfa í þjónustu Baugs. Hann hætti hjá Hagkaupum eftir að Baugur kom til skjalanna og sagði frá sér forstjórastól Vodafone þegar auðhringurinn gleypti félagið.

Núna þegar FL-group hefur eignast Tryggingamiðstöðina, en Baugur er einn stærsti eigandi FL-group, verður Óskar að gera upp við sig hvort hann sitji eða fari.

Óskar fær ekki einu sinni að eiga minningar um fyrri störf í friði fyrir auðhringnum. Hann var fréttastjóri á DV hér um árið þegar blaðið gagnrýnið og stofuhæft. Svo gekk það fyrir björg og í faðm Baugs.

Margur þarf minna tilefni en Óskar til að fá þá hugmynd að auðhringurinn leggi sig í einelti.

Hvað hefur Óskar Magnússon gert Baugi?

FL group eykur gjaldþolið með sjóðum TM

FL group keypti í gær mestallt hlutafé Tryggingamiðstöðvarinnar til að komast yfir sjóði félagsins. FL group stendur höllum fæti vegna misheppnaðra fjárfestinga undanfarin misseri og þarf á sjóðum Tryggingamiðstöðvarinnar að halda.

Hannes Smárason forstjóri FL group sagði í fréttum Útvarps að Tryggingamiðstöðin verið rekin sem dótturfélag FL group sem þar með stýrir fjármagnsflæði tryggingafélagsins. Hannes viðurkenndi að hér væri um stefnubreytingu að ræða þar sem FL group er fjárfestingafélag sem lifir á því að kaupa og selja verðbréf. Forstjórinn kom ekki með neina skýringu á því hvers vegna hann ætlar að reka tryggingafélag á meðan hann höndlar með bréf í American Airlines og Commerzbank.

Með því að komast yfir digra sjóði Tryggingamiðstöðvarinnar kaupir FL group sér tíma sem félagið sárvantar í niðursveiflu verðbréfamarkaða síðustu vikna. Hlutabréfamarkaðurinn sýndi í gær velþóknun á yfirtökunni. Bréf FL group lækkuðu ekki nema um 0,4 prósent á meðan bréf annarra fjármálafyrirtækja lækkuðu á bilinu 2-4 prósent.

FL group hefur, bæði innan og utan landsteinana, orð á sér fyrir skammtímahugsun í fjárfestingum sínum. Hluthafar í Finnair hafa lagst gegn því að íslenska fjárfestingafélagið komist í ökumannssætið í stjórn finnska flugfélagsins. Finnarnir vilja sjá félagið dafna til lengri tíma og það kallar á aðrar áherslur en hákarlakapítalisma.

Með yfirtöku á Tryggingamiðstöðinni eykst gjaldþol FL group. Aftur er ólíklegt að starfsfólk og viðskiptavinir tryggingafélagsins horfi fram á bjarta daga. Það er vafa orpið hversu lengi núverandi einkunnarorð verða í heiðri höfð:

Tryggingamiðstöðin er framsækið og metnaðarfullt fyrirtæki sem býður starfsfólki sínu góða vinnuaðstöðu. Hjá TM starfar um 130 manna samhentur hópur sem hefur það markmið að veita góða þjónustu á mannlegum nótum þar sem þörfum hvers og eins er mætt af sanngirni.

15 ár frá svarta miðvikudeginum

Fimmtán áru eru frá því að Bretland hætti þátttöku í evrópska myntsamstarfinu, ERM. Myntbandalagið, gjarnan kallað snákurinn, var forspil að sameiginlegum gjaldmiðli ESB-landanna. Bretland dró sterlingspundið úr samstarfinu eftir metveltu í spákaupmennsku á gjaldeyrismarkaði.

Um miðjan september 1992 töldu Bretar að evrópska myntsamstarfið væri fullreynt, eftir aðeins tveggja ára reynslu. Ólíkur hagvöxtur innan Evrópusambandslandanna kallaði í breytilega vexti innan svæðisins en með ERM var lítið svigrúm til þess.

Reynsla Breta af myntsamstarfinu hefur bólusett þá gegn öllum hugmyndum um að taka upp evru í stað pundsins. Svarti miðvikudagurinn 16. september 1992 er reyndar æ oftar sagður blessun fyrir breskt efnahagslíf sem hefur staðið sig mun betur en efnahagslíf meginlandsþjóðanna, sem flest eru evru-lönd.

Meginlandsþjóðirnar eru þó mis vel á sig komnar. Þýskaland er loksins að sjá stígandi verð fasteigna og vill líklega halda í háa vexti á meðan Frakkar og þó enn frekar Spánverjar stynja þungan undan vöxtunum. Þjóðverjar skila afgangi á sínum fjárlögum en Spánverjar ekki. Weimar-tímabilið greypti í vitund Þjóðverja að verðbólga leiðir til þjóðfélagsupplausnar. Rómanskar þjóðir eru afslappaðri í afstöðu sinni. Evrópski seðlabankinn er í Frankfurt og lýtur þýskum aga.

Frakkar reyndu í síðustu viku að efna til umræðu um aukin pólitísk áhrif Evrópska seðlabankann en fengu kuldalegar móttökur hjá Þjóðverjum.

Fyrir tveimur árum vildu sumir stjórnmálamenn á Ítalíu fá líruna sína tilbaka og farga evrunni. Í bili tókst að setja lok á umræðuna.

Vandamálið við evruna er að hún er bandalagsmynt margra þjóða sem hafa ekki ákveðið sig endanlega hvort stefna eigi að stórríki Evrópu eða vera áfram ríkjabandalag þar sem þjóðir afsala sér fullveldi á afmörkuðum sviðum í nafni sameiginlegra hagsmuna.

Það mun taka áratugi fyrir Meginlandsevrópu að komast að niðurstöðu. Það er alls ekki víst að evran taki þátt í þeirri vegferð.

 

Baugsland, hringurinn lokast

Baugur jók umfang sitt á Íslandi í vikunni og heggur á ný í knérunn andlegs lífs hér á eyjunni með bókaforlaginu Skugga forlag og vefritinu dv.is Baugskeðjan er þess albúin að dekka lífskeðju Íslendinga. Matvara, fatnaður, húsnæði, bankaviðskipti, skemmtun, menning; allt er hægt að fá hjá Baugi og rúsínan í pylsuendanum er dánartilkynning í Fréttablaðinu.

 

Þegar Baugur bætir í eignasafn sitt fæðingarhjálp, skólum, löggæslu og dómsstólum er lífshringnum lokað.

Vinstrimenn hoppa hæð sína í gleðivímu. Í fjölmiðlaumræðunni um árið gerðu þeir framgang Baugs að hugmyndafræði Samfylkingarinnar á 21stu öld. Vinstrimenn þurfa ekki lengur að biðja og spyrja: Baugsland, hvenær kemur þú?

Baugsland er handan við hornið.

Smáríki í klemmu stórveldahagsmuna

Lítið hérað á Balkanskaga vill sjálfstæði en getur ekki fengið vegna valdastreitu stórvelda. Kosovo er sjálfsstjórnarhérað í Serbíu, að mestu byggt Albönum. Bandaríkin og Bretland styðja sjálfstæði héraðsins, Rússar eru andsnúnir og Evrópusambandið getur ekki gert upp hug sinn.

Stórveldi nota smáríki sem vettvang til að sýna styrk og prófa sig áfram. Beinar deilur milli stórvelda eru hættulegar vegna þess að svigrúm til athafna er takmarkað. Ef Rússar gerðu kröftugt tilkall til Alaska væru þeir strax komnir í valþröng. Ef þeir fengju ekki kröfum sínum framgengt myndu Rússar tapa orðspori sem stórveldi.

Öðru mál gegnir um smáríki, þar sem hægt er að leika ýmsa biðleiki. Þar er hægt að láta reyna á styrk sinn einkum þegar stórveldin eiga ekki beina aðild að málinu heldur skjólstæðingar þeirra. Serbar eru andvígir sjálfstæði Kosovo og óttast að það verði fyrsta skrefið að sameiningu við Albaníu. Rússar styðja Serba.

Bandaríkjamenn styðja Albani. Bush, sem fyrstur Bandaríkjaforseta heimsótti Albaníu í sumar, lofaði að beita sér fyrir sjálfstæði Kosovo. Evrópusambandið er tvístígandi. Þjóðverjar hafa undanfarið bætt samskiptin við Rússa og vilja ekki styggja þá. Nýlegt samkomulag um gassölu gæti verið í hættu.

Rússar hafa hótað, að verði ekki tekið tillit til þeirra í Kosovo, muni þeir beita sér fyrir ríkjastofnun rússneskumælandi minnihlutahópa í Georgíu og Moldavíu. Í þessum fyrrum ríkjum Sovétríkjanna, einkum í Georgíu, hafa Bandaríkjamenn kappkostað að koma ár sinni vel fyrir borð og myndu illa þola innanlandsátök.

Að breyttu breytanda er Kosovo-deilan nauðalík þjarkinu um landamærin á Balkanskaga í byrjun síðustu aldar sem leiddi til fyrri heimsstyrjaldar. Evrópusambandið hefur engu breytt um það hvernig stórveldapólitík er keyrð áfram. Machiavelli er mun betri vegvísir um valdapólitík en glassúrpappírarnir sem skrifaðir eru í Brussel.

Evrópusambandi er risavaxið skrifræði sem vill ákveða sveigjuna sem á að vera á agúrkum en þegar kemur að fullveldisvandamálum smáríkja breytist risinn í huglausan dverg sem ekkert getur eða kann.

En, vel að merkja, ef við göngum í Evrópusambandið verður auðveldara að versla á netinu, eins og einn höfuðsnillingur Evrópuáróðursins á Íslandi orðaði það svo eftirminnilega nýverið.

Hugsjónir og glæpir: Þrjátíu ár frá þýska haustinu

Fjórir félagar í Rote Armee Fraktion, Rauðu herdeildinni, reyndu sjálfsmorð í Stammheimfangelsinu í október 1977 og þrem tókst sjálfsvígið. Ránið og morðið á Hans Martin Schleyer forseta þýska vinnuveitendasambandsins og flugrán palestínskra skæruliða á vél Lufthansa voru umgjörð þýska haustsins.

 

Þýsku borgarskæruliðarnir kenndu sig við stéttabaráttu og samstöðu með andspyrnuhreyfingum í Suður - Víetnam og Palestínu.

Ulrike Meinhof var einn helsti talsmaður Rauðu herdeildarinnar. Hún skrifaði félaga sínum Gudrun Ensslin eftirfarandi réttlætingu á morðum á ísraelskum íþróttamönnum á ólympíuleikunum í Munchen 1972: Frelsisverk með gjöreyðingu.

Í annarri heimsálfu sagði bandarískur hermaður um líkt leyti við fréttamanninn Peter Arnett við rústir sveitaþorps í Suður-Víetnam: Til að frelsa þorpið þurftum við að tortíma því.

Lágkúran í litlu landi

Talsmenn upptöku evru segja gjarnan að krónan sé einn minnsti gjaldmiðill heims og fái þess vegna ekki staðist. Í alþjóðlegum samanburði er allt á Íslandi lítið. Til skamms tíma var það ekki vandamál. En upp á síðkastið eru sumir orðnir svo stórir á Íslandi að þeir geta ekki unað landinu smæðarinnar.

Stórmennin á Íslandi vilja breyta landinu til að það samrýmist betur hagsmunum og sjálfsímynd nýríkra. Markmið þeirra er að gera Ísland að þjálli einingu í alþjóðaviðskiptum. Krónan er fyrsta skotmarkið, fullveldið kemur næst og þar á eftir tungumálið. Allt eru þetta hindranir á vegi viðskiptavæðingar lands og þjóðar.

Áætlanir um þessa nýju og björtu framtíð eru settar fram í krafti sjálfhverfrar hugmyndafræði sem boðar að framlag okkar til heimsmenningarinnar sé auðssöfnun. Þeir nýríku skilja ekki að fjármagnssauður er sviplaust og merkingarsnautt fyrirbrigði sem finna má í öllum stærðum og gerðum um víða veröld. Heimsbyggðinni stæði hjartanlega á sama þótt allur auður íslenskra banka og kaupsýslumanna hyrfi í einni svipan.

Framlag Íslendinga til samfélags þjóðanna er að sýna að fámennt og fullvalda ríki getur búið þegnum sínum ákjósanleg lífsskilyrði.

Íslensk hlutabréf eru ónýt - lífeyrissjóðina út af markaðnum

Íslenskur hlutabréfamarkaður er óstöðugur, mun sveiflukennari en í nágrannalöndum okkar vestan hafs og austan. Í gær lækkuðu bréf á erlendum mörkuðum um 0 - 2 prósent en hér tvöfalt meira. Íslensk hlutabréf eru fáum til gangs og engum til ánægju.

Björn Rúnar Guðmundsson forstöðumaður greiningardeildar Landsbankans lýsti því sem er á allra vitorði í fréttum RÚV að íslenski hlutabréfamarkaðurinn er óstöðugri en nágrannamarkaðir. Óstöðugur hlutabréfamarkaður, sem jafnframt er svo grunnur að einstaka aðilar geta með tiltölulega litlum viðskiptum skekkt eðlilega verðmyndun, þjónar ekki hagsmunum okkar hvorki í bráð né lengd.

Íslenski hlutabréfamarkaðurinn er að stórum hluta fjármagnaður með almannafé. Lífeyrissjóðir eiga að ávaxta eign launamanna og það er andstætt hagsmunum vinnandi fólks að kaupa íslensk hlutabréf sem eru jafn óstöðug og raun ber vitni.

Alþingi og ríkisvald setja hlutabréfamarkaði lög og reglur og kosta til dýru eftirlitskerfi sem almenningur borgar fyrir.

Lífeyrissjóðir starfa eftir lögum. Löggjafi vandur að virðingu sinni bannaði sjóðunum umsvifalaust að fjárfesta í íslenskum hlutabréfum. Ávöxtun er tryggari í erlendum verðbréfum enda óstöðugleiki íslenska markaðarins þar víðs fjarri.

Með því að lífeyrissjóðir dragi sig út úr hlutabréfamarkaðnum íslenska og ríkisvaldið hætti umsjón og eftirliti með þessum markaði stendur hann berskjaldaður sem leikvöllur fjárplógsmanna. Strákarnir í Armanifötunum færu fljótlega í Dressmannspjarir ef þeir hefðu ekki almannafé að sýsla með.

(Neðanmáls: Ofanritað er stílfærð röksemdafærsla bankamanna um íslensku krónuna sem þeir vilja varpa fyrir róða og taka upp evru. Í dæminu eru rökin heimfærð upp á hlutabréfamarkaðinn hér heima. Samkvæmt viðmiðum bankamanna sjálfra er íslenski hlutabréfamarkaðurinn ónýtur ruslmarkaður. Sigurður Einarsson stjórnarformaður Kaupþings veit þetta eins og félagar hans. En er líklegt að Sigurður tali með sömu lítilsvirðingunni um hlutabréfamarkaðinn og krónuna? Óekkí, Sigurður vill að markaðurinn mali honum áfram gull. Hann vill bara fá þénustuna í evrum. )

Útrás, vegsemd og vansæmd

Við skiljum heiminn með hugtökum. En hugtak getur orðið að merkimiða með takmörkuðu innihaldi sé það ofnotað eða fært í samhengi þar sem það á ekki heima. Útrás er hugtak notað um landvinninga íslenskra banka og kaupsýslumanna í útlöndum síðasta áratuginn eða svo. Ef það á að nota sama hugtakið til að kynna opinberan stuðning við útflutning á bókmenntum tekur vellingurinn að þynnast.

Í fréttinni er sagt að fari svo að Ísland fái það hnoss að vera gestaþjóð á bókasýningunni í Frankfurt árið 2011, en vegsemdin mun kosta um 300 milljónir króna, verði sjálfsmynd Íslendinga kynnt gestum og gangandi þar ytra.

Við höfum þá þrjú ár til að breyta eftirfarandi sjálfsmynd.

Íslendingar eru afkomendur kotbænda og sjómanna en telja höfuðstað sinn til menningarborga þótt hann sé skipulagður eins og amerískur svefnbær. Tilgerðarlegur gorgeir í bland við ástæðulausa vanmetakennd eru samofnir þættir í þjóðarvitundinni.

Einn daginn ætla eyjarskeggjar að sigra heiminn en þann næsta eru þeir um það bil að gefast upp á því að búa í fullvalda ríki. Íslendingar eru spéhræddari en flestar þjóðir sem má merkja á því að útlendingar eru iðulega spurðir, stundum strax á flugvellinum; how do you like Iceland?

 Þá sjaldan að Íslendingar ná afmörkuðum árangri á alþjóðlega vísu telja þér sér trú um að hægt sé að yfirfæra hann á önnur svið. Dæmi: Íslenskir bankar og kaupsýslumenn gerðu það gott í viðskiptum á Norðurlöndum og Englandi. Landsmenn héldu að þeir gætu afritað árangurinn yfir á útflutning menningar og nefndu hvorttveggja sama nafni, útrásin.

Menningarútrás í vændum