Einkavæðum forsetaembættið

Fyrrverandi formaður Alþýðubandalagsins og núverandi forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, hefur breytt Bessastöðum í musteri mammons. Þegar embættið er komið í verktöku hjá erlendum ríkjum er áleitin spurning hvort við ættum ekki að ganga alla leið og einkavæða forsetaembættið.

Það mætti útfæra einkavæðinguna með ýmsu móti. Til dæmis að bjóða embættið út á fimm ára fresti. Tiltölulega einfalt er að skrifa í útboðslýsingu embættiskvaðir, veitingu fálkaorðunnar og einhverjar heimsóknir í hreppa og sveitir, auk áramótaávarps.

Sjálfsagt er að hafa útboðið alþjóðlegt og er ekki að efa að efnafólk í útlöndum hafi áhuga á að gegna embætti forseta lýðveldisins Íslands gegn gjaldi. Þjóðin fengi þá eitthvað fyrir sinn snúð. Eins og embættið er rekið núna er almenningur að niðurgreiða kynningarþjónustu fyrir útrásaraðalinn.

Áður sátu Bessastaði vandaðir einstaklingar sem þjóðin hafði í hávegum. Sveinn, Ásgeir, Kristján og Vigdís höfðu sómakennd og reisn sem hæfði embættinu. Þegar peningafnykurinn er lagstur yfir Álftanesið getum við allt eins látið slag standa og formlega gert þjóðhöfðingjaembættið að söluvöru.

Bill Gates tók vel í boð um að koma til Íslands

Valdavon Samfylkingar er úti og samstaðan þverr

Samfylkingin var stofnuð til að taka við völdum á Íslandi. Áratuga vonbrigði vinstrimanna með að vera ýmist úti í kuldanum eða hækja Sjálfstæðisflokksins var helsti drifkrafturinn á bakvið stofnun Samfylkingarinnar. Uppgjafartónninn í flokksmönnum síðustu daga er skiljanlegur.

Þá sjaldan að vinstrimenn náðu saman um meirihluta á lýðveldistímanum torveldaði afbrýði og ósætti samstarfið. Borgarstjórnarmeirihlutinn 1978 - 1982, ríkisstjórnin 1978 - 1979 og aftur 1988 - 1991 voru skólabókardæmi um sjálfseyðandi sundurþykkju vinstrimanna. Ræturnar má rekja áratugi aftur í tímann, fyrir stofnun lýðveldis.

Samfylkingin átti að breyta sögu vinstrimanna. Hún átti að verða turninn á vinstri vængnum. Til vinstri við Samfylkinguna var samkvæmt uppskriftinni gert ráð fyrir litlum þjóðernissinnuðum kjarnaflokki upp á svona fimm prósent. Eftir kosningar skyldi Samfylkingin hafa það í hendi sér að vinna með Framsókn eða Vinstri grænum.

Þegar samfylkingarfólk fær það framan í sig í tveim könnunum að Vinstri grænir eru orðnir jafn stórir eða stærri en turninn þá hrynur heimsmyndin. Til að auka á angistina er ekkert sem bendir til að kosningabarátta flokksins nái sér á strik.

Smáflokkatilveran sem samfylkingarfólki stendur til boða er afturhvarf til fortíðar brostinna drauma. Margur kemst í uppnám af minna tilefni.

Frjálslyndi borgaraflokkur Margrétar og Jóns Baldvins

Tíðindi helgarinnar eru þau að Margrét Sverrisdóttir er leiðtogaefni á lausu og Jón Baldvin Hannibalsson er búinn að afskrifa Samfylkinguna og vill nýjan stjórnmálaflokk. Frjálslyndi borgaraflokkurinn er kominn á teikniborðið.

Spurningin er hvort efnafræðin virki hjá þeim Margréti og Jóni Baldvin. Líkurnar eru nokkrar, Jón Baldvin hefur alltaf hrifist af sér yngri konum og Margrét er þaulæfð í umgengni við vestfirska karla.

Jón Baldvin sýndi það í Silfri Egils í gær að póltísk ákefð hans er óbiluð af sendiherrastörfum. Hann sér sjálfan sig ekki sem oddvita í nýjum flokki, það er of mikið fyrir mann á hans aldri, en gjarnan í hlutverki lífsreynda stjórnmálafrömuðarins.

Margrét Sverrisdóttir sannaði sig í slagnum um varaformannsembættið í Frjálslynda flokknum og er með burði til að verða leiðtogi. Þótt hún eigi talsverða möguleika á að taka fyrsta sætið í Reykjavík suður gest henni ekki að vinna að framboði sem ætlar að gera útlendinga að kosningamáli.

Leiðtoginn skiptir höfuðmáli fyrir nýtt framboð. Þegar búið er að finna hann þá er lítið mál að skrifa stefnuskrá. Og eins og aldraðir og öryrkjar komust að í síðustu viku er framboð andvana fætt þegar enginn er leiðtoginn. Kemur þá fyrir lítið að hafa ígrunduð málefni og traust bakland.

Til að þau Margrét og Jón Baldvin komi stjórnmálaflokknum á koppinn þurfa þau að hafa snör handtök. Meðal stjórnarandstöðuliðsins er eftirspurn eftir einhverju nýju og fersku, sem leggur að baki misheppnaða Samfylkingu og dæmda sambræðslu Nýs afls og Frjálslyndra. Vinstri grænir verða auðvitað ekki með, þeir eru með sinn hlut á þurru.

Margir eru tilbúnir að stökkva á vagninn. Ómar Ragnarsson er einn þeirra, samanber þennan pistil.

Skötuhjúin verða að varpa varkárni fyrir borð og stofna stjórnmálaflokkinn með tiltölulega fámennum hópi og miðstýra ferlinu frá upphafi. Opnir fundir til að finna meðreiðarfólk draga aðeins að sér atvinnukverúlanta.

Frjálslynda borgaraflokkinn þarf að stofna fyrir vikulok. Annars er málið dautt.

Bandaríkjamenn niðurlægðir í Írak

Lítil saga á stóra sviði Íraksstríðsins um fjóra bandaríska hermenn sem voru teknir af lífi í handjárnum eftir þaulskipulagða árás uppreisnarmanna er lýsandi fyrir ógöngur heimsveldisins í gömlu Mesópótamíu. Herinn reyndi að leyna aftökunni.

Fimm bandarískir hermenn áttu boðaðan fund með íröskum samherjum í herbækistöð nærri borginni Karabala. Íraskir hermenn gættu bækistöðvarinnar. Skömmu eftir að bandarísku hermennirnir komu á fundinn óku fimm jeppar að herstöðinni. Jepparnir voru sömu gerðar og bandarísku öryggisfyrirtækin nota í Írak, og þau eru mörg. Írösku varðmennirnir gerðu ekkert til að stöðva jeppana sem uppreisnarmenn óku. Þeir komust í færi við bandarísku hermennina, skiptust á skotum og drápu einn en tóku fjóra til fanga.

Uppreisnarmönnunum tókst að flýja með fangana til nálægs héraðs þar sem bílarnir fundust. Bandarísku hermennirnir voru handjárnaðir. Tveir voru látnir inn í bílunum og einn skammt frá. Sá fjórði var með lífsmarki en lést skömmu síðar, samkvæmt frétt BBC sem jafnframt lét þess getið að Bandaríkjamenn hafi reynt að halda atburðarásinni leyndri.

Árás af þessu tagi er ekki gerð nema skipulagi og aga og óheftum aðgangi að fjármagni og búnaði. Með því að taka bandarísku hermennina til fanga, í stað þess að skjóta þá á staðnum, eru uppreisnarmenn að segja bandarísku herstjórninni að þeir hafi í fullu tré við innrásarliðið.

Atburðir af þessu tagi grafa undan siðferðisþreki bandarískra hermanna. Þeir eru þjálfaðir til að berjast við aðra heri en ekki við skæruliða sem stökkva inn og út úr röðum almennra borgara. Það er niðurlægjandi fyrir bandaríska herinn þegar liðsmenn eru fangaðir, handjárnaðir og teknir af lífi.

Árangur uppreisnarmanna er að sama skapi uppbyggjandi fyrir baráttuþrek þeirra. Með aðstoð frá Íran og Sýrlandi eru þeim allir vegir færir að því er virðist.

Bandaríkjamenn eru núna að fást við uppreisnarmenn sem einkum koma úr röðum súnníta. Ef þeim tekst að yfirbuga súnníta, sem er ekki líklegt, þá eru eftir shítar sem eru í meirihluta í Írak. Shítar hafa hægt um sig enda flokkar þeirra ráðandi í ríkisstjórn.

Takist ekki fljótlega að koma þokkalegu jafnvægi á í Írak mun þeim fjölga sem krefjast heimkvaðningar bandaríska hersins. Það er fátt sem bendir til annars en að óöldin haldi áfram um langa hríð.

Eftirmæli Rauðu herdeildanna

Undarlegasta tímabilið í eftirstríðsárasögu Þýskalands var áttundi áratugurinn þegar ungmenni herjuðu á valdakerfið með mannránum og morðum. Nýlega kom út tveggja binda verk upp á fimmtánhundruð blaðsíður sem að nokkru leyti varpar nýju ljósi á Rauðu herdeildirnar.

Forsagan liggur í stúdentamótmælum sem oft eru kennd við ‘68-kynslóðina. Víetnam-stríðið og heimsveldasstefna Bandaríkjanna kveikti andúð ungs fólks víða í Evrópu. Mótmælin fundu sér afbrigðilegan farveg í Þýskalandi. Þarlend ungmenni, flest fædd um og eftir seinna stríð, snerust til vopnaðrar baráttu gegn yfirvöldum og nefndu valdastéttina Auschwitz-kynslóðina með skírskotun í nasismann og þjóðarmorð á gyðingum.

Andreas Baader, Ulrike Meinhof og Gudrun Ensslin voru þekktustu einstaklingarnir í hópnum sem oft var kenndur við Baader-Meinhof en kallaði sig Roten Armee Fraktion, Rauðu herdeildirnar. Hópurinn stóð fyrir íkveikjum, flugránum og morðum á áttunda áratugnum. Baader, Meinhof og Ensslin fundust látin í klefum sínum í Stammheim fangelsinu við Stuttgart árið 1977. Samtökin lögðust ekki af strax og stóðu fyrir aðgerðum en það hallaði undan fæti.

Vikuritið Der Spiegel (22. jan. sl.) segir frá tveggja binda verki undir ritstjórn Wolfangs Kraushaar, Die RAF und der linke Terrorismus, þar sem farið er í saumana á lífshlaupi liðsmanna Rauðu herdeildanna og hugmyndafræði samtakanna brotin til mergjar.

Einn af hugmyndasmiðum borgarskæruliðanna var lögfræðingurinn Horst Mahler. Eins og félagarnir var Mahler í öndverðu harður vinstrimaður og gagnrýndi nasíska fortíð valdamanna Þýskalands. Í bókinni er það í fyrsta sinn dregið fram að faðir Mahlers var gyðingahatari og nasisti sem einn góðan veðurdag árið 1949 stóð upp frá morgunverðarborðinu, gekk út í garð og skaut sig. Horst var þá þrettán ára.

Til að gera söguna fjarstæðukenndari er Mahler í dag búinn að snúast í hring og er orðinn ný-nasisti og heldur úti heimasíðu með áróðri gegn gyðingum.

Borgarskæruliðarnir í Rauðu herdeildunum höfðu samúð með gyðingum framan af, Ulrike Meinhof studdi Ísraelsmenn í sex daga stríðinu árið 1967. En með alþjóðvæðingu baráttunnar og samstarfi við skæruliðasamtök Palestínumanna, PLO, breyttist viðhorfið. Meinhof bar lof á morðin á ísraelskum íþróttamönnum á Olympíuleiknum í Munchen 1972.

Blaðamaðurinn og sagnfræðingurinn Joachim Fest kynntist Meinhof á sínum tíma og skrifaði um hana bókarkafla fyrir þrem árum, (Begegnungen, 2004). Fest er sérfræðingur í nasistatímabilinu og sagði að þrátt fyrir andstæður á yfirborðinu þá væri menningarbölmóður gegn nútímanum sameigilegur þáttur hjá nasistum og andófshreyfingu Meinhofs.

Arfleifð Rauðu herdeildanna fylgir Þjóðverjum þótt aðgerðum hafi linnt. Á því fékk Joschka Fischer fyrrverandi utanríkisráðherra Þýsklands að kenna þegar það var rifjað upp fyrir þrem árum að hann var handgenginn borgarskæruliðunum á áttunda áratugnum og jafnvel aðili að hryðjuverkum. Dóttir Ulriku Meinhof, Bettina Röhl, átti ekki lítinn þátt í að baka Fischer vandræði.

Hversu skítt hafa aldraðir og öryrkjar það?

Kona sem rætt var við í útvarpsfréttum sagði að tvo framboð aldraðra og öryrkja væru til marks um ólguna sem væri meðal þessara þjóðfélagshópa. Býsna snjöll kona, hugsaði maður, og myndi áreiðanlega sóma sér vel í framvarðasveit stjórnmálaflokks.

Hagsmunabarátta, hvort heldur það eru aldraðir, öryrkjar, fiskvinnslan eða íþróttafélög, er einatt rekin á þeim grunni að ástandið er málað sem dekkstum litum með það í huga að geta sett fram ítrustu kröfur.

Það liggur í hlutarins eðli að þar sem aldraðir og öryrkjar fá greiðslur frá hinu opinbera ratar launaskrið á vinnumarkaðnum seint og illa í vasa þeirra. Á hinn bóginn hafa almannatryggingar verið tengdar vísitölu og ættu að halda í við verðlagsþróun.

Hvað aldraða áhrærir þá var lífeyrissjóðakerfi sett á stofn með sameiginlegu átaki á sjöunda áratug síðustu aldar. Reglulegur lífeyrissparnaður drýgstan hluta starfsævinnar á að fela í sér að fólk þurfi ekki á opinberum greiðslum að halda. Hverjir falla fyrir borð í þessu kerfi?

Samtök aldraðra og öryrkja hafa, samkvæmt fréttum, unnið markvisst að því að upplýsa stjórnvöld og stjórnmálaöfl um stöðu sína og leiðir til úrbóta. Núna þegar stefnir í framboð þessara hópa mun kynningarstarfið í auknum mæli beinast að almenningi.

Ein ábending til viðkomandi. Það er hyggilegra að koma með samræmd skilaboð ef það á að vera nokkur von að fólk meðtaki þau. Verði framboðin tvö er ferðin á fyrirheits.

VG stærri en Samfylking í nýrri skoðanakönnun

Vinstir grænir fá 20,5 prósent fylgi og Samfylking 18,5 prósent í nýrri skoðanakönnun Heims. Framsókn sækir í sig veðrið og er með 11,1 prósent og Frjálslyndir eru með 9,4 prósent. Sjálfstæðisflokkurinn fær 38,8 prósent.

Könnun Heims er á líku reki og nýleg könnun Fréttablaðsins og staðfestir fylgistap Samfylkingarinnar.

Samfylkingin: Til hægri snú

Tveir þingmenn Samfylkingarinnar töluðu eins og hreinir frjálshyggjumenn úr ræðustól á Alþingi í dag og kröfðust þess að opinberir aðilar trufluðu ekki markaðslögmálin. Tilefnið var umræða um kaup Íslandspósts á ljósritunarfyrirtækinu Samskiptum.

Þingmennirnar Björgvin G. Sigurðsson og Katrín Júlíusdóttir kröfðust þess að ríkið færi af samkeppnismarkaði og á þeim var að skilja að fátt væri heilagra en að markaðslögmálin svokölluð fengu að njóta sín.

Kýs maður ekki Sjálfstæðisflokkinn til að standa vörð um markaðinn?

Aldraðir og öryrkjar tefla á tvær hættur með framboði

Fyrirhugað þingframboð aldraðra og öryrkja mun vekja athygli á málstað þeirra í aðdraganda kosninganna en hætt er við að þegar til lengri tíma er litið verði framboðið dragbítur á málefnin sem undirbúningshópurinn ber fyrir brjósti. Ef málaflokkurinn verður flokkspólitískur verður hann um leið berskjaldaðri og mun eiga í færri hús að venda en hann gerir nú.

Framboðsmál hafa um nokkra hríð verið til umræðu hjá öldruðum og öryrkjum. Fólk sem gefur sig í vinnu af þessu tagi er að upplagi bjartsýnt og baráttuglatt. Ekkert er óeðlilegt við það að menn láti slag standa þegar búið er að fara ítarlega yfir möguleikana, sér í lagi ef kostirnir eru gaumgæfðir af meiri athygli en ókostirnir.

Ýmislegt mælir með framboði. Öldruðum fjölgar þegar æ stærri árgangar verða reyndir og ráðsettir og öryrkjar verða fleiri, samkvæmt skýrslum. Þá eru aðstandendur þessara hópa margir og gætu átt það til að veita framboði brautargengi.

Verði framboðinu hrint í framkvæmd mun málaflokkurinn fá aukna athygli í kosningabaráttunni. Bæði vegna framboðsins sjálfs og eins af hinu að aðrir stjórnmálaflokkar munu tefla fram frambjóðendum sem eru sjóaðir í umræðunni um aldraða og öryrkja.

Í kosningabaráttunni verða mörg mál til umræðu og ekki einboðið hvaða skoðun framboð aldraða og öryrkja eigi að hafa á sjávarútvegsstefnunni, utanríkismálum og menntamálum, svo dæmi séu tekin. Eftir því sem heitustu kosningamálin, sem enginn veit hver verða, liggja fjær hagsmunum aldraðra og öryrkja verður ólíklegra að kjósendur veiti nýja framboðinu athygli.

Í kosningunum mun framboðið frá mælingu sem fylgir öldruðum og öryrkjum næstu fjögur árin. Miðað við reynslu og hefð á nýjum framboðum þykir það varnarsigur að fá þrjá til fimm þingmenn. Líklegasta niðurstaða kosninganna er jafnframt sú versta fyrir málefnið. Það yrði betra fyrir hagsmuni aldraðra og öryrkja að fá annað hvort herfilega útkomu eða vinna stórsigur. Í fyrra tilvikinu yrði þeim klappað föðurlega á kollinn og áminntir um að ana ekki aftur út í svona vitleysu. Í seinna tilvikinu yrði stjórnmálaflokkur aldraða og öryrkja svo sterkur að engin leið væri að líta framhjá honum. En með þriggja til fimm manna þingflokk yrði hópurinn mest til ama, ekki nógu stór til að skipta máli en ekki nógu lítill til hægt sé að sópa honum undir teppið.

Ef framboðið fær ekki stjórnarþátttöku eru málefni aldraða og öryrkja komin í stjórnarandstöðu næstu árin. Og það er engum hagsmunahópi þénugt að vera með málaflokkinn sinn í heild í stjórnarandstöðu. Vitanlega yrðu aldraðar og öryrkjar ekki settir út á guð og gaddinn þótt framboð á þeirra vegum missti marks. En það er eins víst að framboðinu verði kennt um ef hagsmunabaráttan ætti á brattan að sækja í framhaldinu. Keppninautar á þingi myndu gráta það þurrum tárum.

Aldraðir og öryrkjar ættu að hugsa sig tvisvar um áður en þeir skora stjórnmálakerfið á hólm.

Aldraðir og öryrkjar stofna til framboðs fyrir næstu Alþingiskosningar

Nær Framsókn vopnum sínum?

Afgerandi sigur Guðna Ágústssonar í prófkjöri Framsóknarflokksins í Suðurkjördæmi og sterk kosning Bjarna Harðasonar gæti verið upphaf að endurreisn flokksins sem þjóðlegs umbótaflokks. Rætur flokksins liggja í dreifbýlinu og lykill að auknu kjörfylgi er stefna sem boðar jafnvægi milli landsbyggðar og höfuðborgarsvæðis.

Á liðnum árum hefur Framsóknarflokkurinn lagt allt í sölurnar til að auka fylgið í þéttbýlinu á kostnað landsbyggðakjördæma. Á meðan forystan hefur einblínt á Reykjavík hafa Vinstri grænir unnið til sín fólk sem áður studdi Framsóknarflokkinn. Árangurinn í Reykjavík hefur hins vegar látið á sér standa.

Í prófkjörinu náði Eygló Harðardóttir mjög góðum árangri. Hún háði baráttu sína m.a. hér á blogginu og skrifaði snarpa pilstla sem vöktu athygli. Ætla mætti að Framsóknarmenn myndu kætast að hafa jafn skeleggan félaga í sínum röðum. En það var öðru nær. Björn Ingi Hrafnsson borgarfulltrúi í Reykjavík sá ástæðu til að biðja um annan frambjóðenda í sæti sem Eygló ber eftir fráhvarf Hjálmars Árnasonar.

Þegar köldu andar frá höfuðborginni eiga þeir Guðni og Bjarni vitanlega að grípa í taumana og sjá til þess að réttmæt úrslit standi óhögguð.