Opinberar persónur, einkalíf og fjölmiðlar

Opinberar persónur, þ.e. þeir sem eru áberandi í samfélaginu vegna þjóðfélagsstöðu eða áhrifavalds, njóta minni verndar fyrir einkalíf sitt í fjölmiðlaumræðu, samkvæmt dómavenju bæði hér heima og í vestrænum ríkjum.

Í máli DV-manna, vegna umfjöllunar þeirra um málefni Sigurplasts og stjórnarmanns þar, er tekist á um hvort háskólakennarinn í málinu sé opinber persóna eða ekki. 

Íslenskir dómstólar litu svo á að háskólakennarinn væri ekki opinber persónu en Mannréttindadómstóllinn er ósammála, sjá grein 53. í dómnum.

Á liðnum árum gerist það reglulega að í meiðyrðamálum veitir Mannréttindadómstóllinn meiri svigrúm til að fjalla um og gagnrýna menn og málefni en íslenskir dómstólar.

Braut gegn blaðamönnum DV

Þingnefnd rannsaki Jón Baldvin og EES-samninginn

EES-samningurinn var seldur Íslendingum um miðjan síðasta áratug liðinnar aldar undir formerkjunum að Ísland hafði fengið ,,allt fyrir ekkert." Helsti sölumaðurinn var Jón Baldvin Hannibalsson þáv. utanríkisráðherra.

Heimssýn rýnir í nýleg orð Jóns Baldvins þar sem hann viðurkennir fals og óheilindi í pólitíkinni í kringum EES-samninginn. Orð Jóns Baldvins núna

EES-samningurinn hefur reynst vera mun langlífari en við, sem að honum stóðum í upphafi, gerðum ráð fyrir. Í okkar hugum var hann brúarsmíð, sem átti að brúa bil í sögulegri þróun, sem við gerðum ráð fyrir, að yrði skammvinnt.

eru viðurkenning á falsinu. EES-samningurinn átti að vera áfangi á leið Íslands inn í Evrópusambandinu. Þeir sem sáu í gegnum falsið á sínum tíma, t.d. Haukur Helgason, voru kveðnir í kútinn með fagurgala Jóns Baldvins og ESB-sinna.

Alþingi ætti að rannsaka tilurð EES-samningsins. Ekki til að finna þar saknæmt athæfi heldur til að draga fram hvernig staðið er að opinberri umræðu og ákvarðanatöku um lífshagsmuni þjóðarinnar.

Jón Baldvin má eiga það að á efri árum verður hann hreinskilnari og skýrari í hugsun en hann var sem ungur ráðherra. Hann efast í seinni tíð um skynsemi þess að Ísland gangi í Evrópusambandið: ,,Evrópusambandið er nú um stundir í tilvistarkreppu, sem ekki er séð fyrir endann á. Það er því ekki í stakk búið til að taka við nýjum aðildarríkjum í náinni framtíð," skrifar hann.

EES-samningurinn er á fallandi fæti. Til að undirbúa okkur undir óhjákvæmilega endurskoðun á samskiptum við Evrópusambandið ætti að brjóta til mergjar tilurð samningsins sem kynntur var sem ,,allt fyrir ekkert" en var í reynd samningsúlfur í sauðagæru. Markmiðið var að innlima Ísland í Evrópusambandið. Við verðum að læra af reynslunni.

Ónýt ríki múslíma; valdavinátta Pútín og Trump

Pólitísk menning múslíma miðausturlöndum setur þjóðríkið ekki í öndvegi líkt og tíðkast á vesturlöndum síðustu 200 ár eða svo. Lýðræði, að ekki sé talað um jafnrétti, er framandi hugtak í trúarmenningu múslíma.

Seinni hluta síðustu aldar skópu sterkir leiðtogar stöðugleika í ríkjum miðausturlanda: Gadaffi í Líbýu, Hussein í Írak og Assad-feðgar í Sýrlandi. Sádí-Arabía er ættarríki Sáda. Íran kastaði af sér veraldlegum keisara og tók upp múslímskt klerkaræði. Jafnvel Tyrkland snýr baki við lýðræðinu.

Innrás Bandaríkjanna í Írak 2003 skók undirstöður margra ríkja í heimshlutanum. Um tíma, í kringum 2010, var talað um arabíska lýðræðisvorið, en það var tálsýn. Blóðugt uppgjör trúarflokka og ættbálka leyfði ekkert lýðræði.

Þrjú ríki eru ónýt. Líbýa, Sýrland og Írak auk smáríkisins Jemen. Önnur standa veikt, t.d. Sádí-Arabía. Tyrkland er í umbrotaferli undir forystu Erdogan forseta.

Tillaga stjórnvalda Pútín Rússlandsforseta og stjórnar Trump í Bandaríkjunum um ,,örugg svæði" í Sýrland eru fyrstu drög að sniðmáti fyrir nýtt ríkjafyrirkomulag í miðausturlöndum. Grófu línurnar í síðnýlendustefnu stórveldanna: Rússar eru í bandalagi með shíta-múslímum í Íran, Írak og Sýrlandi en Bandaríkin styðja súnnaríkin Sádí-Arabíu og Tyrkland. Kúrdar eru þar á milli.

Valdavinátta Pútín og Trump er helsta von almennings í miðausturlöndum um frið í heimshlutanum. En það er langt ferli framundan. Spámaðurinn frá Mekka gerir ekki ráð fyrir að aðrir en múslímar ráði sínum málum, markmiðið er jú guðsríki á jörðu. Endurskoðun á trúarmenningu múslíma er forsenda friðar. Og slík endurskoðun tekur nokkrar kynslóðir.

 

Pútín og Trump sammála um örugg svæði