Auglýsingasalinn og fréttamaðurinn

Athugasemd Eiríks Jónssonar um Kastljósviðtal RÚV við Ólaf Ólafsson auðmenn lýtur að hæfi fréttamanna til að gegna skyldum sínum.

Fréttamenn, ekki síst RÚV-arar, gefa sig út fyrir að vera fulltrúar almennings og hafnir yfir hagsmunaárekstra.

Á fjölmiðlum er almenn regla að aðskilja auglýsingadeildir og ritstjórn. Ástæðan er auglýsingafólk selur fjársterkum aðilum aðgang að almenningi á meðan hlutverk ritstjórna er að veita þeim fjársterku aðhald, t.d. með gagnrýnni umfjöllun.

Í samskiptum auðmanna við fjölmiðla er alþekkt að keyptar séu auglýsingar sem birtast í formi frétta. Og fréttaauglýsingin er ekki endilega keypt á þeim miðli þar sem hún birtist.

Styttra nám, sjálfræði og hótel mamma

Síðustu áratugi hefur námsárum unglinga fjölgað. Um miðja síðustu öld fór ungt fólk á vinnumarkaðinn í kringum 16 ára, sem þá var sjálfræðisaldurinn. Í dag byrjar fólk að vinna heilsársstörf í kringum 25 ára aldur en fær sjálfræði 18 ára.

Heilsársstarf og að stofna heimili helst í hendur. Fæstir stofna til heimilis áður en þeir eru komnir í launað starf. Tímabilið frá sjálfræði til eigin heimilis er kallað vistin á hótel mömmu.

Stytting náms til stúdentsprófs um eitt ár og fyrirsjáanleg stytting iðnnáms gæti verið vísbending um að þróun síðustu áratuga, þar sem ungt fólk dvelur æ lengur í foreldrahúsum, sé að snúast við.

Tvær aðrar breytur í menntakerfi og á vinnumarkaði gætu haft áhrif í sömu átt. Sú fyrri er að konur fremur en karlar sækja í háskólanám. Hlutfall kvenna og karla í háskólum stefnir í að verða 60-40, konum í vil. Seinni breytan er að nám er ekki jafn mikið metið til launa og áður á vinnumarkaði. Háskólapróf gefur ekki sama forskot og áður til launa, miðað við þá sem fara ekki í háskóla.

Stúlkur eru bráðgerðari en drengir og fyrr tilbúnar að yfirgefa hreiðrið, hótel mömmu. Dæmigert heimilishald ungs fólks gæti orðið þetta: stúlkan er í háskólanámi og elur börn en drengurinn hættir um tvítugt i skóla og verður fyrirvinna.

 

Hugmyndir uppi um að stytta iðnnám í þrjú ár