Vinstrimenn skilja hvorki Trump né Pútín

Eftir lok kalda stríðsins virtist heimurinn tilbúinn fyrir alþjóðahyggju þar sem Bandaríkin og Evrópusambandið skyldu leiða heiminn á vit frjálslyndrar alþjóðahyggju. Stofnanir eins Sameinuðu þjóðirnar, Alþjóðabankinn og Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn voru helstu verkfærin. Á bakvið stóð hernaðarmáttur Bandaríkjanna og Nató.

Tiltölulega breið pólitísk samstaða var um þessa þróun eftir hrun Sovétríkjanna 1990, náði bæði yfir vinstri og hægri væng stjórnmálanna í Vestur-Evrópu og Bandaríkjunum. Hugmyndafræðin gerði ráð fyrir að Austur-Evrópa yrði frelsuð af Evrópusambandinu en Rússland og gömlu sovétlýðveldin yrðu vettvangur Bandaríkjanna að smíða ný ríki eftir hrun kommúnismans.

 

Tveir atburðir atburðir um aldamótin settu strik í reikninginn. Pútín varð forseti Rússlands, tók við ónýtu ríki og einsetti sér að gera það sterkt að nýju án þess að verða hjálenda Bandaríkjanna.

Seinni atburðurinn var árásin á tvíburaturnana í New York 11. septmeber 2001. Árásin leiddi til þess að frjálslynda verkefninu var hrint í framkvæmt í miðausturlöndum áður en árangur náðist í Austur-Evrópu og Rússlandi. Innrás Bandaríkjanna í Írak 2003 var tilraun til að skapa vestrænt ríki á menningarsvæði múslíma. Tilraunin mistókst, Bandaríkin yfirgáfu Írak með skottið á milli lappanna fyrir 2010.

Úkraínudeilan, sem blossaði upp 2013, sýndi hve Bandaríkin/ESB voru veik í Austur-Evrópu annars vegar og hins vegar styrk Rússlands undir Pútín. Vestræna frjálslynda verkefnið í austri strandaði í Úkraínu.

Frjálslynda alþjóðaverkefnið gerði ráð fyrir að frjáls alþjóðaviðskipi yrði allra hagur, bæði almennings á vesturlöndum og fátækari ríkja í öðrum heimshlutum. Nú er almennt viðurkennt að það gekk ekki eftir. Nóbelshagfræðingurinn Joseph Stiglitz útskýrir framgang Trump til embættis forseta Bandaríkjanna með því að hann lofði að skila almenningi þar í landi störfum og lífskjörum sem töpuðust á öld frjálslyndis.

Bæði Trump og Pútín eru þjóðernissinnar í almennum skilningi þess orðs, vilja bæta hag sinna ríkja og gefa lítið fyrir frjálslynda alþjóðahyggju. Vinstrimenn margir hverjir eru fangar þessarar hugmyndafræði.

Trump og Pútín eru náttúrulegir bandamenn, sem líkt og einvaldskonungar fyrri tíðar ættu að geta leyst úr ágreiningi sín á milli. En fjölmiðlar, sem flestir eru setnir frjálslyndum vinstrimönnum, sjá samsæri í hverju horni. Fjölmiðlar glæpavæða eðlileg samskipti Rússlands og Bandaríkjanna, segir maður sem kann sitthvað um sögu stórveldanna, Stephen F. Cohen.

Vinstrimenn eins og Svandís Svavarsdóttir skilja hvorki Trump né Pútín og sögulegt baksvið þeirra. Sem betur fer er Svandís ráðherra heilbrigðis en ekki utanríkismála.

 

Trump ógnvekjandi ófyrirsjáanlegur

Vinstrimenn týndu þjóðmenningunni - og tapa kosningum

Þjóðmenning er undirstaða þjóðríkja. Engir ættu að vita það betur en Íslendingar. Við urðu fullvalda ríki fyrir einni öld vegna þess að hér bjó þjóð en ekki þegnar hjálendu Dana.

Á síðustu áratugum glata vinstrimenn þjóðmenningunni, bæði hér heima og í Evrópu. Endurreisn þjóðmenningar er á forsendum hægrimanna, kosningasigur þeirra í Austurríki er yngsta dæmið. Leiðandi jafnaðarmenn í Þýskalandi, t.d. Sigmar Gabriel formaður flokks þeirra, biðja um aukna umræðu um þjóðmenningu undir formerkjum ,,heimat" og ,,leitkultur."

Samfylkingin fór fram af bjargbrúninni þegar flokkurinn gerðist ESB-flokkur alþjóðasinna og tók óopinberlega upp slagorðið ,,ónýta Ísland."

Stofnað var til Samfylkingar um aldamótin og átti flokkurinn að verða samkeppnisfær við Sjálfstæðisflokkinn um forræði landsstjórnarinnar. En niðurstaðan varð að þjóðlegi vinstriflokkurinn, Vinstri grænir, skaut Samfylkinu ref fyrir rass. Vinstri grænir byggja á þjóðmenningarumræðu lýðveldisáranna. Forveri Samfylkingar, Alþýðuflokkur, var linur þar. Frammámenn í Alþýðuflokknum voru tregir til að stofna lýðveldi, vildu lúta áfram danskri forsjá. Aftur voru sósíalistar og alþýðubandalagsmenn sterkasta aflið í fullveldismálum. Úr þeim jarðvegi spruttu vinstri grænir.

Vinstri grænir, sem ætlað var að vera hjálpartæki Samfylkingar til valda, uxu valdaflokknum yfir höfð og sitja stjórnarráðið á meðan þeir sem týndu þjóðmenningunni sleikja ESB-sárin, áhrifalausir í stjórnarandstöðu.

Stjórnmálaflokkar sem glata þjóðmenningunni tapa kosningum.

Undrabarnið nýr kanslari Austurríkis