Helgi Seljan: vitni eða sakborningur?

RSK-sakamálið, kennt við RÚV, Stundina og Kjarnann, fagnar þeim áfanga 14. febrúar að ár er liðið síðan fjórir blaðamann kynntu sig sem sakborninga. Þóra Arnórsdóttir á RÚV, Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni, Þórður Snær Júlíusson og Arnar Þór Ingólfsson eru með réttarstöðu grunaðra í lögreglurannsókn á byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar, stuldi á síma hans og brot á friðhelgi.

Brotið gegn skipstjóranum var framið í byrjun maí 2021. Stundin og Kjarninn birtu fréttir upp úr síma Páls en ekki RÚV. Skipulagið var að RÚV kæmi í kjölfar frétta jaðarmiðlanna og krefði stjórnmálamenn um álit á ,,uppljóstrunum" Stundarinnar og Kjarnans, sem nú hafa sameinast í nýjum miðli, Heimildinni. Markmiðið var að efna til reiðibylgju á fjöl- og samfélagsmiðlum. Það tókst, - en ekki án glæps.

Út frá skipulaginu, og að Þóra er sakborningur, má álykta að miðstöð aðfararinnar að Páli hafi verið á Efstaleiti. Vitað er hver byrlaði skipstjóranum, það var kona sem ekki gengur heil til skógar. 

Páll skipstjóri er starfsmaður Samherja og hafði haft sig í frammi vegna ásakana RSK-miðla á hendur Samherja um meinta ólöglega starfsemi í Namibíu. Í reynd er Samherji brotaþoli í dómsmáli þar syðra.

Tilræðið þjónaði tvennum tilgangi. Í fyrsta lagi að kæfa gagnrýni á RSK-miðla og í öðru lagi að afla upplýsinga um tengslanet Páls skipstjóra. Fréttirnar sem Stundin og Kjarninn birtu gengu út á að grafa undan trúverðugleika skipstjórans og kasta rýrð á þá sem voru í samskiptum við hann. Arna McClure lögfræðingur Samherja er brotaþoli í sakamálinu ásamt Páli. Lögreglan er með upplýsingar um meingjörð blaðamanna RSK-miðla gegn Örnu.

Áður en Páll skipstjóri varð fyrir atlögunni höfðu hann og Samherji náð árangri að svara fyrir tilhæfulausar ásakanir RSK-miðla. Helgi Seljan var úrskurðaður sekur um alvarlegt brot á siðareglum RÚV rúmum mánuði fyrir tilræðið gegn skipstjóranum. RSK-miðlar voru í vörn og ákváðu að grípa til ráðstafana utan ramma laga og siða.

Eftir úrskurðinn fór Helgi Seljan huldu höfði, sást ekki á skjá RÚV. Hann vann á bakvið tjöldin, sinnti skipulagi á fréttamáli sem alls ekki mátti rekja til Efstaleitis.

Haustið 2021 varð yfirstjórn RÚV ljóst að sakamálarannsókn stóð yfir þar sem lykilmenn á fréttadeild komu við sögu. Stefán útvarpsstjóri losaði sig við Rakel Þorbergsdóttur fréttastjóra í nóvember. Útvarpsstjóri gat ekki ráðið í stöðu fréttastjóra fyrr en eftir miðjan febrúar, þegar fyrir lá hverjir hefðu stöðu grunaðra um glæp.

Um áramótin skildu leiðir Helga Seljan og RÚV. Helgi hafði gert sig að grátbólgnu fórnarlambi um miðjan október, í beinni útsendingu hjá Gísla Marteini. En allt kom fyrir ekki, verðlaunablaðamaðurinn varð að víkja.  ,,Útvarpsstjóri segir að Samherjamálið hafi reynst fréttafólki stofnunarinnar erfitt," er fyrsta setningin í inngangi umfjöllunar Fréttablaðsins um starfslok Helga á RÚV. Sjálfur talar fréttamaðurinn um að enginn hafi séð fyrir ,,brjálæðið." En hann kemst upp með að gera ekki nánari grein fyrir í hverju ,,brjálæðið" fólst.

Helgi hélt yfir á Stundina og hitti þar fyrir sakborninginn Aðalstein. Nýliðin áramót sameinuðustu þeir tveim öðrum sakborningum, Arnari Þór og Þórði Snæ, og starfa nú allir undir merkjum Heimildarinnar, sem hefur viðurnefnið sakborningatíðindi.

Það hefur ekki verið upplýst hvort Helgi sé vitni eða sakborningur í RSK-sakamálinu. Ekki heyrist hósti né stuna frá honum sjálfum, en hann ber starfsheitið ,,rannsóknaritstjóri" á Heimildinni. Ekki heldur hafa aðrir blaðamenn á öðrum fjölmiðlum innt Helga Seljan eftir réttarstöðu hans. 

Rannsóknaritstjórinn er í felum þegar kemur að stöðu hans sjálfs í sérstæðasta sakamáli íslenskrar fjölmiðlasögu. Má nærri geta að blaðamenn væru aðgangsharðari ef aðrir ættu í hlut en samstarfsfélagar. Réttarstaða Helga kemur ekki síðar í ljós en við ákæru í RSK-sakamálinu.

Hvenær ákært verður er opin spurning. Tvenn afmæli má hafa til viðmiðunar. Eftir tvær vikur er ár síðan að réttarstaða sakborninga var tilkynnt; í maí eru tvö ár frá glæpnum gegn Páli skipstjóra.

 

Samningsfrelsið er í höndum sósíalista

Verkalýðsfélög einoka sölu á vinnuafli. Launþegar eru leiksoppar. Aðeins 10 til 20 prósent félagsmanna verkalýðsfélaga greiða atkvæði um kjarasamninga. Álíka hlutfall tekur þátt í stjórnarkjöri.

Launþegar sem einstaklingar hafa ekkert samningsfrelsi. Það er löngu búið að taka það af þeim. Róttækir verkalýðsrekendur eru með öll ráð launþega í hendi sér.

Verkalýðshreyfingin og pólitískir bandamenn segja miðlunartillögu sáttasemjara atlögu að samningsfrelsi. En samningsfrelsið er einskins virði fyrir 80 til 90 prósent launamanna. Einokun á kjarasamningum er aftur gulls ígildi fyrir púkana á fjósabitanum, verkalýðsrekendur.

Verkalýðshreyfingin er að stórum hluta í höndum róttæklinga sem leynt og ljóst grafa undan samfélagslegum stöðugleika. Hótanir um verkföll valda ókyrrð í samfélaginu. Þegar til verkfalla kemur eru hagsmunir saklausra, almennings, teknir í gíslingu af fámennum hópi róttæklinga. Þeir arðræna vinnandi fólk með innheimtu félagsgjalda og fylla sjóði með fjármunum, sem annars færu beint til launamanna. Sjóðirnir eru matarhola forréttindastéttar, verkalýðsrekenda, annars vegar og hins vegar eru sjóðirnir notaðir til áhrifakaupa, með úthlutun bitlinga.

Í frjálsu samfélagi á samningsfrelsið að vera í höndum einstaklinganna sjálfra. Það er þeirra að semja um kaup og kjör fyrir vinnu sína.

Verkalýðsfélög eru barn síns tíma, þjónuðu hlutverki í annarri samfélagsgerð en við búum við í dag. Verkalýðsfélög eru óþarfur milliliður milli launamanna og atvinnurekenda. Samningsfrelsið til launþeganna sjálfra, þar á það heima.

Fordæmanleg ósannindi um lagaheimildir

Kyn og ímyndun, Messi og mannréttindi

Líffræðileg kyn eru tvö, karl og kona. Meðvitundin og líkaminn eru einn og sami hluturinn, ekki aðskildar einingar. Af þessum tveim staðreyndum leiðir að enginn fæðast í röngum líkama og nýburi getur aðeins verið annað tveggja, karlkyns eða kvenkyns. Í örfáum tilvikum eru kyneinkenni óræð. Í samráði við foreldra er nýbura veitt læknisaðstoð.

Þótt eitthvað sé ómögulegt, t.d. að fæðast í röngu kyni, má hver og einn ímynda sér að kyn og meðvitund fari ekki saman hjá sér. Það er ranghugmynd á ábyrgð þess sem fóstrar hana með sér. Viðkomandi mætti einnig ímynda sér að kynin séu ekki tvö heldur þrjú, fimm eða seytján.

Ímyndanir eru frjálsar hverjum og einum. Sá sem ekkert kann í fótbolta má ímynda sér að hann sé í raun betri en Messi. Heimurinn eigi bara eftir að uppgötva þau sannindi. Tuðrusparkarinn gæti jafnvel nýtt sér að félagafrelsi er í landinu og stofnað félagsskapinn Ég-er-betri-en-Messi.

En hvorki þeir sem ímynda sér kynin fleiri en tvö og að vitund og líkami séu aðskilin fyrirbæri né fótboltastrákurinn Ekki-Messi eiga þau mannréttindi að aðrir trúi ímynduninni. Ef svo væri yrði almenningur uppfullur af fáránlegustu hugmyndum; að jörðin sé flöt, fljúgandi furðuhlutir staðreynd, Ísland sé stórasta landi í heimi, manngert veðurfar og svo framvegis.

Mannréttindi eru ekki fyrir sértrúarhópa sem vilja troða ímyndun sinni ofan í kokið á náunganum. Einstaklingar sem ekki hafa framselt dómgreind sina sértrúarsöfnuði eru í fullum rétti að andmæla ímyndun annarra þegar hún birtist í opinberri umræðu. Mætti þar tala um þegnskap. Ímyndanir, sem fá fjöldafylgi, geta orðið samfélaginu skaðlegar. Nægir þar að nefna ýmsa isma sem urðu vinsælir um miðja síðustu öld.

Mannréttindi eru einstaklinga, ekki hópa. Einstaklingur má kenna sig við hvað sem vera skal. Hann má kalla sig FH-ing, skáta, Seltirning eða trans. En alveg sama við hvaða ímyndun eða félagsskap menn kenna sig við fylgja þeim engin mannréttindi.

Á seinni tíð ber við að ef félagahópi er hallmælt, t.d. FH-ingum, sé það til marks um hatursorðræðu. FH-ingar eru vissulega jaðarsettur hópur og stríðir við bágindi. Félagið er nær gjaldþrota og rétt slapp við fall úr efstu deild á liðnu sumri.

Hatur er aftur tilfinning sem fer verst með þann sem elur hana með sér. Okkar minnstu bræður og systur sligast undan hatursfullum huga. Við eigum að finna til með þeim sem burðast með ónotin og hughreysta. Kannski fellur FH í sumar. 

Minnihlutafrekja Sólveigar Önnu

Sólveig Anna formaður Eflingar segir lýðræðið ,,íþyngjandi" og því sé ekki hægt að leyfa atkvæðagreiðslu um miðlunartillögu í kjaradeilu. Sjónarmið Sólveigar Önnu koma fram í frétt RÚV.

Í fréttinni segir að aðeins 10 til 20 prósent félagsmanna Eflingar séu nógu virkir til að greiða atkvæði um kjarasamninga. Efling er með um 25 þúsund félagsmenn. Það þýðir að 2500 til 5000 félagsmenn greiða atkvæði. Sólveig Anna þarf atkvæðafjölda á bilinu 1300 til 2600, til að tryggja sér alræðisvald í 25 þúsund manna verkalýðsfélagi.

Efling er í minnihluta innan verkalýðshreyfingarinnar; formaður Eflingar er með kjörfylgi lítils minnihluta innan Eflingar. Skiljanlega vill Sólveig Anna ekki lýðræði. Einbeitt minnihlutafrekja færir henni og félögum völd sem ekki væru möguleg í virku lýðræði. Sósíalistar þrífast ekki í lýðræði enda þeim kappsmál að koma því fyrir kattarnef. 

Önnur verkalýðsfélög á almenna vinnumarkaðnum voru búinn að semja en Sólveig Anna og félagar sögðu nei. Þá lagði sáttasemjari fram miðlunartillögu. Aftur sagði Sólveig Anna nei, - núna með þeim rökum að lýðræðið sé íþyngjandi.

Minnihlutafrekja Sólveigar Önnu og sósíalistahirðarinnar í Eflingu getur ekki slegið tóninn í kjaramálum. Dagar verkalýðshreyfingarinnar eru taldir ef minnihlutafrekjan leikur lausum hala.

ps. Í fyrstu útgáfu bloggsins var miðað við rangar félagatölur i Eflingu.

Ríkissáttasemjari mun leita til héraðsdóms

Trans í leikskólum

,,Hvað er kyn?" er yfirskrift veggspjalds sem dreift er í leikskóla til ,,skýringar fyrir börn, fjölskyldur og kennara." Textinn er samansúrruð transhugmyndafræði og tilræði við velferð barna. Meginmáli er skipt í fjórar efnisgreinar með feitletruðu upphafi: Hver ertu?, Líkaminn, Kyntjáning, Ást og skot. Við skulum líta á boðskapinn og notum sömu feitletrun og á veggspjaldinu.

Hver ertu? ,,Kynvitund segir til um hver við erum og hvernig við upplifum kyn okkar." Rangt. Allur þorri manna gengur að kyni sínu vísu. Hjá venjulegu fólki eru kyn og vitund sjálfgefin, líkt og andardrátturinn, sjón og heyrn. Enginn skilgreinir sig út frá frumum líkamans. Aðeins þeir sem kljást við kynbrenglun aðskilja kyn sitt vitundinni. Það er til að renna stoðum undir þau ósannindi að hægt sé að fæðast í röngum líkama. Aðeins veruleikafirrt fólk telur sér trú um þann ómöguleika. Við fæðumst karlkyns eða kvenkyns, meðvitundin kemur ekki aðskilin frá líkamanum. Í örfáum tilvikum er nýburi með óræð kyneinkenni. Það er læknisfræðilegt úrlausnarefni.

Líkaminn. ,,Við giskum á kyn ungabarna út frá líkömum þeirra. Oftast giskum við á stelpa eða strákur út frá kynfærum barnsins. Líkamar geta þó verið alls konar. Í sumum tilfellum giskum við rétt, í öðrum ekki." Rangt. Kyn er ekki ágiskun heldur líffræðileg staðreynd. Líkamar geta ekki verið alls konar; enginn nýburi fæðist fiðraður eða með kalt blóð og tálkn. Örfáir fæðast með fæðingargalla og fá læknismeðferð. Að tala um kyn sem ,,ágiskun" er hrein og klár móðgun við heilbrigða skynsemi.

Kyntjáning. ,Við notum klæðnað, föt, leikföng, hlutverk og hegðun til þess að sýna fólki kynið okkar." Rangt fyrir allan þorra manna. Fólk klæðir sig eftir veðri og tilefni, fer t.d. ekki í jakkafötum á ströndina og ekki í stuttbuxum í jarðaför. Flestir leika ekki annað hlutverk en sig sjálfa, börn þó undantekning, og velja sér leikföng til samræmis við aldur og áhuga - en ekki kyn. Hvað hegðun varðar þá vaknar ekki heilbrigður einstaklingur að morgni og veltir fyrir sér hvernig hann geti þann daginn hegðað sér í samræmi við kyn sitt. Aftur: aðeins þeir sem glíma við kynbrenglun spá í hvort eigin hegðun sé í samræmi við ímyndað kyn. Það er eins hversdagslegt og að draga andann að vera karl eða kona frá fæðingu. Transfólk er vitanlega í annarri stöðu. Enda fær það hjálp heilbrigðiskerfisins að greiða úr flækjunni. 

Með boðskap um ,,kyntjáningu" er reynt að sá fræjum efa og óvissu í sjálfsmynd barna. Ljótur er boðskapurinn og hann á eftir að versna. Síðasta efnisgrein veggspjaldsins er svona í heild sinni:

Ást og skot. ,,Þegar við verðum eldri getum við orðið skotin í annarri manneskju. Þessi manneskja getur verið með kynvitund, líkama og/eða kyntjáningu sem er svipuð, ólík eða eins og okkar eigin. Stundum þróast skot í ást.“

Með leyfi, hvernig dettur nokkrum í hug að rómantískar kenndir skuli vera á dagskrá í leikskóla? Hvers vegna er ,,ást og skot" til umræðu fyrir börn 2-6 ára? Börn á þessum aldri hafa engar forsendur til að skilja rómantískar tilfinningar. Aðeins fólk með verulega brenglaða hugsun lætur sér til hugar koma að færa í tal við smábarn, sér óskylt, að verða ,,skotinn" í einhverjum.

Einn angi transmenningar er barnagirnd. Í Bretlandi eru dæmi um að frammámenn í transumræðunni leggi lag sitt við hópa sem vilja lögleiða barnagirnd. Nýlega var íslensk transkona, trúnaðarmaður í transhreyfingunni, ásökuð um kynferðisbrot gegn börnum. Viðkomandi hafði starfað í grunnskóla og líklega einnig leikskóla.

Kaflinn um ,,ást og skot" er skrifaður til að rugla börnin enn frekar í ríminu, gera þau móttækileg fyrir fullorðnum sem þjást af barnagirnd. Á ensku er þetta kallað ,,grooming". Sá fullorðni brýtur niður varnir barnsins til að gera það að kynlífsleikfangi. Fyrst er hrært í huga barnsins og það látið efast um eigið kyn og hvernig skal ,,tjá" kynferði. Látið er í það skína að eðlilegt sé að ,,ást og skot" fari fram á milli barns og perra. Af því að við erum ,,alls konar."

Veggspjaldið er í heild sinni skelfilegur boðskapur í bland við hindurvitni og rangfærslur. Áður en börn verða fyrir óbætanlegum skaða eiga ábyrgir aðilar að grípa í taumana. Transmenningin á ekki heima í leikskólum. 

    

 

Stundin yfirtók Kjarnann - en þegir um það

Af tólf manna ritstjórn Heimildarinnar eru þrír sakborningar í lögreglurannsókn á byrlun, gagnastuldi og broti á einkalífi. Báðir ritstjórar eru tengdir sakamálinu, Þórður Snær er sakborningur og Ingibjörg Dögg er systir sakborningsins Aðalsteins Kjartanssonar, sem er blaðamaður á Heimildinni. Helgi Seljan rannsóknaritstjóri er að líkindum vitni í sakamálinu sem kennt er við Pál skipstjóra Steingrímsson.

Allt talið eru fimm af tólf manna ritstjórn Heimildarinnar viðloðnir sakamálið. Sex af tólf ef Jón Trausti, eiginmaður Ingibjargar Daggar, er talinn með. Fjölmiðlar eru almennt léleg fjárfesting á efnahagslegan mælikvarða. Fjölmiðill með helming ritstjórnar bendlaða við lögreglurannsókn á sakamáli er stórkostleg orðsporsáhætta fyrir fjárfesta. 

En hverjir eru það leggja fjármagn í útgáfu sakborningatíðinda? Heimildin er ekki skráð útgáfa hjá Fjölmiðlanefnd sem þó er skylt lögum samkvæmt. Gömlu fjölmiðlarnir, Stundin og Kjarninn, sem runnu inn í Heimildina, eru aftur skráðir á heimasíðu Fjölmiðlanefndar.

Sjálf segir Heimildin ekkert um eigendur útgáfunnar.

En viti menn. Neðst á síðunni ,,Um Heimildina" stendur skrifað smáu letri:

© 2023 Heimildin (Útgáfufélagið Stundin ehf.)

Samkvæmt þessu yfirtók Stundin Kjarnann. Er skýringin að ábyrgðarmaður Kjarnans er Þórður Snær ritstjóri? Kjarninn útgáfa á yfir höfði sér dómsmál eftir að sakamálið er til lykta leitt. 

Hvers vegna er ekki opinberað hvort og þá hvaða hlut fyrri eigendur Kjarnans fengu í Stundinni? Skammast þeir sín fyrir aðild að útgáfu sakborningatíðinda?

Hvers vegna þetta pukur? Hvað er verið að fela?

 

Trans er 0,2% mannfjöldans

,,Spurningin er ekki hvort við eigum að virða örminnihluta - 0,2% mannfjöldans samkvæmt þjóðskrá - sem segjast transkonur eða transkarlar. Spurningin er hvernig við eigum að virða þennan minnihluta en jafnframt vernda hagsmuni og réttindi helmings þjóðarinnar, kvenna."

Þannig skrifar dálkahöfundur Telegraph, Nick Timothy, og segir Breta komna upp í kok af transumræðunni. Staðreyndir þurfi að vera á hreinu.

En hver er ásteytingarsteinn réttinda transfólks og kvenréttinda? Starfssystir Timothy á Telegraph, Suzanne Moore, fær reglulega haturspóst fyrir að halda fram staðreyndinni að líffræðileg kyn séu tvö og að kyn skipti máli. Konur séu eitt en karlar annað.

Suzanne Moore skrifar: ,,Vitaskuld er transfólk til, ofbeldi karla er einnig staðreynd...flestir transaktívistar eru karlar sem fá útrás fyrir kvenfyrirlitningu á nýjum vettvangi og líður vel að hafa hana í frammi klæddir undirfatnaði kvenna."

Ný frétt er af transkonu, Isla Bryson, sem var áður karlmaður og hét Adam Graham. Isla/Adam fær dóm í Glasgow fyrir að nauðga tveim konum. Á milli ákæru og dóms skipti Adam og nafn og kyn. Tillaga var felld á skoska þinginu, um að karlar ákærðir fyrir kynferðisbrot mættu ekki skipta um kyn. Á meðan Isla bíður dóms er hann/hún í gæsluvarðhaldi, - í kvennafangelsi.  

Bretar eiga í stökustu vandræðum með transumræðuna. Jafnvel í nágrannasveitarfélaginu, Írlandi, er svo komið að kennari er sendur í fangelsi fyrir að nota ekki ,,rétt" fornafn.

Styrinn í Bretlandi stendur í þessari umferð síður um fornöfn en þess meira um kvenréttindi. Suzanne Moore segir að undir formerkjum trans ógni karlar, sem kalla sig konur, öryggi og velferð kvenna í sérrýmum, t.d. kvennasalernum, mæðradeildum á sjúkrahúsum og í íþróttum.

Annað álitamál og almennara er hvernig örlítill minnihluti, 0,2%, nær slíkum tökum á opinberri umræðu að það sé hættulegt að halda fram augljósum staðreyndum, að kynin eru tvö, og það sé líffræði en ekki hugarfar sem ræður hver er hvort kyn. 

Fullorðið fólk, vel gert til hugar og handa, þorir ekki að andmæla þegar hversdagsleg sannindi eru úrskurðuð ósönn af harðskeyttum sértrúarhópi. Deigur hugur veit ekki á gott samfélag.

Skriðdreka til bjargar fjárfestingunni í Úkraínu

Úkraínustríðið gengur hægt fyrir sig. Rússar ráða suðurhluta landsins og stærstum hluta Donbasshéraðanna í austri. Vesturlönd fjárfesta bæði pólitískt og efnahagslega í Úkraínu og sjá fram á að tapa fjárfestingunni, haldi fram sem horfir, að vígstaðan snúist hægt en örugglega Úkraínu í óhag.

Við megum ekki leyfa Rússum að sigra, segir Stoltenberg framkvæmdastjóri Nató í þýsku sjónvarpi til að þrýsta á Þjóðverja að senda skriðdreka í austurveg.

Skriðdrekar, hvort heldur þýskir eða amerískir, eru ekki líklegir til að valda hamingjuskiptum milli Rússa og Úkraínumanna. Rússar búa sig undir langt stríð og munu þola ágang vestrænna skriðdreka á víglínuna.

Stigmögnun átaka er víxlverkun. Er annar stríðsaðilinn bætir stöðu sína er hinn knúinn til að svara. Eftir að Úkraínumenn sprengdu Kerch-brú til Krím frá meginlandinu hófu Rússar árásir á innviði í Úkraínu. Stigmögnun tekur á sig fjölbreytta mynd. Endastöð stigmögnunar í Úkraínu er þekkt.

Rússland er kjarnorkuveldi, sem og, auðvitað, vesturlönd.

Rússland verður að skilja að aldrei er hægt að sigra í kjarnorkustríði, segir framkvæmdastjóri Nató. Bandaríkjamenn á hinn bóginn vita af reynslu að kjarnavopn knýja fram úrslit. Að sama skapi vita Japanir að tvær kjarnorkusprengjur eru meira en nóg til að tapa stríði.

 

 

Biðja Þjóðverja um leyfi til að senda skriðdreka

Woke: vinna ekki væla

Pólitískur rétttrúnaður, kallaður woke, er tekinn til bæna af uppistandaranum Konstantin Kisin. Vettvangurinn er málfundafélag í Oxford. Á innan við tíu mínútum afgreiðir hann tvö aðalþemu woke-isma, manngert veður og transmenningu.

Í beinu framhaldi er Kisin kominn dagskrá hjá Tucker og Piers Morgan.

Ekki væla og vorkenna ykkur sjálfum, segir Kisin við ungmennin í Oxford. Látið heldur hendur standa fram úr ermum og gerið eitthvað í þeim málefnum sem þið segist bera fyrir brjósti.

Mannréttindi og lífsins staðreyndir

,,Eiga konur rétt á öryggi í rýmum sem aðeins eru ætluð konum? Vitanlega. En erum við ekki að brjóta á rétti karla, sem segjast konur, ef við meinum þeim aðgang að aðstöðunni?" Þannig spyr dálkahöfundur Telegraph, Janet Daley.

Mannréttindi verða til í byltingum 18. aldar, þeirri amerísku og frönsku. Náttúruréttur, að sérhver eigi rétt á frelsi til að leita hamingjunnar, var sagður fyrir alla en það tók nokkurn tíma að fá þennan rétt viðurkenndan, t.d. fyrir konur, þræla og minnihlutahópa. Í grófum dráttum fékkst viðurkenningin áratugina eftir seinna stríð, t.d. með mannréttindayfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna.

Mannréttindi sem náttúruréttur gefa sér að frá náttúrunnar hendi séu kynin tvö. Á seinni tíð ber á því sjónarmiði að kynin séu fleiri. Í ofanálag að kyn sé félagsleg breyta, ekki líffræðileg. Einn og sami einstaklingurinn getur verið kona fyrir hádegi, karl síðdegis og ótilgreint kyn að kveldi. Hugarfarið ræður, ekki líffræði.

Hugtakið maður er orðið óljóst ef það sérkenni tapast að maður sé annað tveggja karl- eða kvenkyns. Réttindi, sem byggja á staðreyndum, verða óskýrari þegar vafi leikur á undirstöðunni.

Aldur er enn sem komið er viðurkennd staðreynd. Ef eins færi fyrir aldri og kyni, að hvorttveggja yrði valkvætt, aðeins spurning um hugarfar, yrði ekki lengur hægt að flokka fólk eftir aldri og veita réttindi og þjónustu til samræmis. Fertugur karlmaður gæti sagst fimm ára stúlka og krafist inngöngu á leikskóla; þrítugum gæti liðið eins og sjötugum og heimtað ellilífeyri.

Það er kallaður kynami þegar einhver segist í líkama af röngu kyni. Aldursami yrði þá orð um það ástand að vera í líkama á röngum aldri. Þeir sem eiga erfitt með að ná utan um þessa hugsun ættu að prófa sig áfram með hugvíkkandi efni - þetta er ekki sagt nema öðrum þræði í hálfkæringi.

Mannréttindi eru mannasetningar. Stofnað var til mannréttinda með pólitískri hugmyndafræði. Að sama skapi getur pólitík kippt grundvellinum undan rétti manna til frelsis að leita hamingjunnar. 

Janet Daley segir að velviljað einræði hafi þótt besta stjórnskipunin á þeim tíma þegar hugmyndin um algild mannréttindi festi rætur. Óbeislað fjölræði samtímans, með valkvæðum staðreyndum, á í nokkrum erfiðleikum að höndla réttindin. Ranghugmyndir um veruleikann leiða menn í ógöngur. Gildir bæði um einstaklinga og samfélög.