RÚV: Panama-skjölin voru falsfrétt

RÚV viðurkennir að hafa ekki undir höndum Panama-skjölin, sem voru einu heimildirnar fyrir raðfréttum um meinta spillingu - en raðfréttirnar sviptu menn ærunni, starfinu og ollu stjórnarkreppu.

Skilgreining á falsfrétt er að hún er án heimilda. Og RÚV viðurkennir að hafa ekki heimildir fyrir frétt um Panamaskjölin. Einn þeirra sem varð fyrir barðinu á raðfréttum RÚV er Kári Arnór Árnason. Hann kannaðist ekki við þær sakir sem á hann voru bornar og vildi fá aðgang að heimildum RÚV. En RÚV neitaði og þá kærði Kári Arnór stofnunina. 

Í frétt RÚV fyrir tveim dögum, 4. ágúst, kemur svar frá Efstaleiti:

RÚV svaraði þessari kæru og sagðist ekki hafa umrædd gögn né forræði yfir þeim heldur hefði fengið aðgang að gögnunum hjá þriðja aðila.

Engin frétt er betri en heimildin fyrir henni. Og þegar engin heimild er fyrir frétt er hún falsfrétt.

Þetta er ekki fyrsta sinn sem viðurkennt er að Panamasjölin eru falsfrétt. RÚV vann raðfréttirnar með aðstoð fyrrum starfsmenns á Efstaleiti, sem gerðist verktaki, og rekur fyrirtækið Reykjavík Medía. Hér er frétt mbl.is frá 14. júlí í fyrra

Sig­ríður Rut Júlí­us­dótt­ir, lögmaður Reykja­vík Media, svaraði kröfu rík­is­skatt­stjóra og seg­ist eng­in viðbrögð hafa fengið við því svari. Í svari henn­ar kom ein­fald­lega fram að Reykja­vík Media gæti ekki af­hent eitt­hvað sem ekki væri í vörslu þeirra.

„Þeir hafa ekki aðgang að gögn­un­um með þeim hætti að þeir geti bara af­hent ein­hver gögn. Þetta er „fís­ísk­ur“ ómögu­leiki. Þú get­ur ekki af­hent eitt­hvað sem þú ert ekki með.“

Sem sagt: gögnin sem raðfréttir RÚV byggðu á er ekki hægt að leggja fram. Ef heimildir frétta eru ekki fyrir hendi eru þær fréttir falsfréttir - tilbúningur að hluta eða öllu leyti.

 

Heimsendir verður EKKI vegna veðurfars

Maðurinn dundar sér frá fornsögulegum tímum að spá heimsendi. Í trúarritum og öðrum ævintýrum er sagt fyrir um hinsta dag. Síðasta útgáfan af heimsendaspámennsku er að veðurfarið geri jörðina óbyggilga vegna hlýnunar.

Veðurfarsheimsendaspámennska er stóriðnaður, þar sem sumir græða en aðrir tapa. Líkt og í trúarbrögðum er hér um eilíft líf að tefla og fjármunir verða aukaatriði. En við það verða til viðskiptatækifæri mæld í milljörðum.

Ástæðan fyrir því að hægt er að slá föstu að heimurinn ferst ekki vegna veðurfarsbreytinga er einföld. Veðurfar á jörðinni hefur tekið breytingum löngu áður en maðurinn gat nokkur áhrif haft þar um. Norræn byggð á Grænlandi lagðist af á miðöldum vegna veðurfarsbreytinga; siðmenning í suðaustur Evrópu og miðausturlöndum eyddist í lok bronsaldar að hluta vegna veðuröfga.

Litla ísöld, frá síðmiðöldum og fram á nýöld, gróflega 1400 til 1800, skóp önnur lífsskilyrði en verið höfðu. Við þekkjum það á eigin skinni. Á landnámsöld bjuggum við í upphituðum skálum en færðumst ofan í moldarkofa án upphitunar á litlu ísöld.

Heimsendaspámennska á seinni tímum gerir ráð fyrir að svokölluð gróðurhúsaárif, sem verða til við brennslu jarðefnaeldsneytis, muni gera jörðina óbyggilega. Hlýnun átti samkvæmt spánni að leiða til bráðnunar norðurheimskautsins. Wille Soon gerir grín að þessum ,,vísindum" og vísar m.a. í grein í New York Times frá 1969 um að norðurheimskautið yrði íslaust árið 1988. En, sem sagt, enn er ís á norðurpólnum og á suðurpólnum stækkar ísbreiðan.

Wille Soon spyr hvort sólin sé áhrifavaldur í loftslagsbreytingum. Rannsókn þýskra vísindamanna gefur til kynna að virkni sólar sé einmitt áhrifaþáttur um veðurfar á jörðunni - og spá kólnun til 2070, sem gengur þvert á heimsendaspámennsku um hlýnun.

Í hnotskurn: veðurfar á jörðinni hefur alltaf tekið breytingum. Enginn vísindamaður, hvorki þeir sem aðhyllast kenningar um manngerðar loftslagsbreytingar né þeir sem hafna slíkum kenningum, geta sagt hvert er rétt meðalhitastig fyrir jörðina. Það getur hlýnað en það getur líka kólnað. Við verðum að lifa með þeirri óvissu, líkt og mannkynið hefur gert fram til þessa dags.

Öfgar í veðri kosta þúsundir lífa