Bylting, gagnbylting og Tyrkland á barmi hengiflugs

Einræðistilburðir, spilling, sundurþykkja valdahópa og óánægja almennings er oftast undanfari byltingartilrauna. Herinn reyndi stjórnarbyltingu í Tyrklandi en gekk ekki heill til verksins og tilraunin rann út í sandinn.

Erdogan forseti efnir til gagnbyltingar til að uppræta andstöðu við foringjalýðræðið sem hann stendur fyrir. Fréttir eru af aftökum án dóms og laga þar sem stuðningsmenn forsetans ganga milli bols og höfuðs á raunverulegum og ímynduðum andstæðingum.

Hreinsanir í stjórnkerfinu á mánudegi eftir tilraun til stjórnarbyltingar um helgina sýnir ótvírætt að Erdogan og fylgismenn hans nota tækifærið til að ryðja úr vegi lýðræðislegri andstöðu við forsetann.

Atburðirnir í Tyrklandi færa landið fjær vesturlöndum og nær miðausturlöndum. Í nágrannaríki Tyrklands, Sýrlandi, blasir við sundurtætt ríki þar sem hver höndin er upp á móti annarri. Það er í höndum Tyrkja sjálfra að sneiða hjá sýrlenskri sjálfstortímingu. Krossum fingur og vonum það besta.

 

Játar að hafa skipulagt valdaránið

Trumpismi, samfélagsmiðlar og brotið lýðræði

Í pólitískri umræðu er nýtt hugtak, Trumpismi, notað um framgang Donald Trump í Bandaríkjunum, foringjaræði Erdogan í Tyrklandi, Brexit og vöxt harðlínustjórnmála í Evrópu. Inn í þetta hugtak þarf að staðsetja hömlulausa orðræðu samfélagsmiðla.

Morðin á lögreglumönnum í Bandaríkjunum eru viðbrögð við umræðu í samfélagsmiðlum um kerfisbundið óréttlæti sem blökkumenn þar í landi telja sig verða fyrir af hendi lögreglu. Erdogan í Tyrklandi er í hlutverki hins eilífa fórnarlambs sem haldið er á lofti í samfélagsmiðlum.

Áður en samfélagsmiðlar komu til sögunnar var dagskrárvald umræðunnar í höndum fjölmiðla, sem lutu stýringu fagmanna, blaðamanna, og voru undir áhrifum eigenda sinna, sem áttu það sameiginlegt að eiga ítök í samfélaginu og stuðla að framgangi sinna hagsmuna.

Samfélagsmiðlar lúta ekki stjórn fagmanna og engum eigendaáhrifum er þar til að dreifa. Í teóríunni eru samfélagsmiðlar lýðræðið uppmálað. Sérhver einstaklingur með aðgang að tölvu er sjálfstæður fjölmiðill.

Reyndin er sú að lýðræðið styrkist ekki með samfélagsmiðlum heldur stendur það veikara. Ástæðan fyrir mótsögninni er að samfélagsmiðlar grafa undan þeim stofnunum sem eru forsenda fyrir starfhæfu lýðræði. Ef fólk unnvörpum hættir að treysta réttarkerfinu, þjóðþingum og ríkisvaldi verður lýðræðið að skrílræði.

Þegar skrílræði nær fótfestu verður eftirspurn eftir sterkum leiðtogum sem bjóða harðlínupólitík gegn málamiðlunum. Trumpismi er öðrum þræði viðbragð við hömluleysi samfélagsmiðlanna.

„Ég teng­ist rétt­læt­inu, engu öðru“