Óheiðarlegu stjórnmálin í gömlu Samfylkingunni

Einn frambjóðenda til formennsku í Samfylkingunni, Magnús Orri Schram, vill heiðarlegri stjórnmál og gera upp við gömlu óheiðarlegu stjórnmálin.

Ágætis byrjun á slíku uppgjör væri að viðurkenna í hverju óheiðarleiki gömlu stjórnmálanna fólst.

Samfylkingin var stofnuð um aldamótin til að vinna að sameiningu vinstrimanna. Flokkurinn var í ríkisstjórn frá 2007 til 2013 og bjó að tækifærum til að láta til sína sem handhafi framkvæmdavaldsins.

Eftir sex ár í ríkisstjórn sagði þjóðin nei,takk við viljum ekki Samfylkinguna sem ráðandi afl. Í kosningunum 2013 fékk flokkurinn 12,9 prósent fylgi. Í könnunum núna, sex mánuðum fyrir næstu kosningar, er Samfylkingin með 8 prósent fylgi.

Uppgjörið við óheiðarlegu stjórnmálin í Samfylkingunni verður að fara fram strax til að almenningur fái að vita hvað fór úrskeiðis og hvernig skal bæta fyrir mistökin 2007 til 2013.

Vilja reka heiðarleg stjórnmál

Samfylkingin og Sigmundur Davíð

Launa- og bitlingaskrá stjórnmálaflokka er hvergi birt opinberlega þar sem almenningur getur fræðst um hverjir séu á launum stjórnmálaflokka, hvaða bitlingum þeir úthluta, til hverra og með hvaða rökum. Hvorki eru til reglur um samskipti stjórnmálaflokka við bakhjarla sína né um aðgengi þeirra að forystu og trúnaðarmönnum, t.d. þingmönnum.

Samfylkingin gengur lengra en aðrir flokkar í spillingu og ógegnsæi með því að halda leyndu hverjir fjármagna flokkinn og hvað þeir fá í staðinn. Auðmenn eins og Jón Ásgeir Jóhannesson fjármögnuðu Samfylkingu á dögum útrásar og notuðu til þess margar kennitölur.

Engin skráning er til á samskiptum Jóns Ásgeirs og annarra auðmanna við Samfylkinguna, þingmenn flokksins og ráðherra í ríkisstjórn Jóhönnu Sig. Vitað er að Björgvin Sigurðsson, viðskiptaráðherra Samfylkingar, tók á móti Jóni Ásgeiri og enskum viðskiptafélaga sem vildu kaupa eigur úr gjaldþrotabúi bankanna eftir hrun. Þessi heimsókn er ekki skráð ásamt öðrum viðlíka í hagsmunaskráningu Samfylkingar. Enda er slík skráning ekki til.

Föðurarfur eiginkonu Sigmundar Davíðs, Wintris-reikningurinn, verður beinlínis hjákátlegur í samhengi við ógegnsæi hagsmunatengsla Samfylkingar.

Á ekki allt að vera upp á borðinu? Eða bara sumt?

Segir félagið tengt Samfylkingunni

Eftir frjálshyggju kom klíkukapítalismi. Hvað næst?

Þverpólitíska greiningin á íslenska hruninu 2008 er þessi: í nafni frjálshyggju yfirtóku einkaaðilar samfélagslegar eigur (banka, fjarskipti, ofl.). Einkaaðilar mynduðu klíkur sem gerðu Ísland nær gjaldþrota.

Klíkukapítalisminn varð gjaldþrota 2008 og nokkrir leiðandi menn fengu fangelsisdóma,  sumir bíða enn á sakamannabekk. Efnahagshugsunin, sem leiddi til klíkukapíalismans, breyttist ekki. Vinstristjórnin 2009-2014 ríkisvæddi ekki góssið heldur slakaði því út til einkaðila og lífeyrissjóða (sem á vissan hátt er samfélagsvæðing). Eftir uppgjör þrotabúa bankanna eignaðist ríkið enn meira af eignum og þær verða seldar einkaaðilum/lífeyrissjóðum, alveg saman hvort í landinu situr vinstri- eða hægristjórn.

Það er einfaldlega enginn valkostur við efnahagsstefnu sem byggir á einhvers konar frjálshyggju. Vörn gegn frjálshyggjuvæðingu tekst mögulega á afmörkuðum sviðum, s.s. að koma í veg fyrir að áfengi verði selt í dagvöruverslunum. En frjálshyggja er enn ráðandi í efnahagshugsun.

Vandinn er ekki séríslenskur. Efnahagshrunið 2008 afhjúpaði vankanta frjálshyggjunnar á heimsvísu, eins og George Monbiot skrifar. Og vegna þess að vestræn hagspeki hvílir á forsendum frjálshyggjunnar, um yfirburði markaðsfyrirkomulagsins, olli hrunið víðtækri pólitískri kreppu. Jeremy Warner rekur skilmerkilega lögmætiskreppu frjálshyggjunnar og áhrif hennar á stjórnmálakerfi vesturlanda.

Í þessu samhengi verða mótmælin á Austurvelli, uppgangur Donald Trump og Bernie Sanders í Bandaríkjunum og sterkari staða mótmælaflokka í Þýskalandi og Frakklandi, hluti af sömu þróun. Kjósendur eru afhuga pólitíska kerfinu og eru tilbúnir að hlusta á pólitík sem áður var á jaðrinum, hvort heldur til vinstri eða hægri.

Hagspeki frjálshyggjunnnar, segir Joseph Stiglitz, gerir seðlabanka heims ófæra um að glíma við afleiðingar kreppunnar frá 2008. Alþjóðlegt umrót verður næstu árin, ef ekki áratugi, á meðan ný viðmið um hagsstjórn vaxa fram. Frjálshyggjan, í þeirri mynd sem hún blasir við síðustu áratugi, mun taka breytingum. Ef hún á annað borð lifir af.

Ísland er að sumu leyti vel í stakk búið að sitja af sér storminn sem fylgir veðrun frjálshyggjunnar. Við búum við fullveldi og sjálfstæðan gjaldmiðil og getum aðlagað efnahagsleg stærðir að samfélagslegum þörfum.

Eitt ætti þó öllum að vera ljóst. Við endurreisum ekki Ísland á grunni frjálshyggjunnar sem leiddi til klíkukapítalisma. Önnur pólitík og aðrar áherslur en frjálshyggjunnar verða að koma í stað hugmyndafræðinnar sem leiddi okkur í hrunið 2008.