Amerískur kapítalismi betri en ASÍ

Forstjóralaun í Bandaríkjnum eru uppi á borðinu og launabil fyrirtækjanna sömuleiðis, segir í frétt Viðskiptablaðsins.

Alþýðusamband Íslands, sem í gegnum lífeyrissjóðina á stóran hlut í stærstu fyrirtækjum landsins, segist ekki geta mótað stefnu um forstjóralaun og ekki heldur gert launakerfið gagnsærra.

Um þetta var bloggað hér sl. haust

Ein aðgerð, sem ASÍ gæti beitt sér fyrir, er að setja saman launavísitölu forstjóra sem myndi endurspegla launaþróun þeirra. Ef lífeyrissjóðir settu sem skilyrði fyrir hlutabréfakaupum að forstjóri og e.t.v. millistjórnendur tækju þátt í launavísitölunni yrði ekki vandamál að setja saman slíka vísitölu.

Launavísitala forstjórann myndi þjóna því hlutverki að fylgjast með launaskriði á æðstu stöðum og vera aðhald á forstjóragræðgi sérstaklega en einnig á innistæðulausar launahækkanir almennt.

Til hliðar við launavísitöluna ætti ASÍ að berjast fyrir jafnlaunavístölu fyrirtækja sem mældi muninn milli hæstu og lægstu launa. Jafnlaunavísitalan myndi upplýsa um samfélagslega ábyrgð fyrirtækja, hvort þau hygluðu stjórnendum á kostnað almennra starfsmanna. Í orði kveðnu segir ASÍ berjast fyrir hagsmunum þeirra launalægstu. Jafnlaunavísitalan myndi gagnast þeim mest.

Það er klént, svo ekki sé meira sagt, að amerískur kaptítalismi skuli gera betur en Alþýðusamband Íslands þegar kemur að gagnsæju launakerfi.

Vinstriflokkar í hlekkjum hugarfarsins

Vinstriflokkarnir eru í samkeppni um fylgishrun sem ekki sér fyrir endann á. Róttækasti flokkurinn, Vinstri grænir, kemur illskást út með 10,2 prósent fylgi. Mið-vinstriflokkarnir, Samfylking og Björt framtíð, skrapa botninn með 9,6 og 4,4 prósent fylgi.

Þegar þrír vinstriflokkar hrynja samtímis er nærtækt að leita að sameiginlegri skýringu. Flokkarnir stóðu saman að ríkisstjórn Jóhönnu Sig., þar sem Björt framtíð var með óbeina aðild.

Viðskilnaður ríkisstjórnar Jóhönnu Sig. við efnahagskerfið var með ágætum. Hér var lítið atvinnuleysi og hagvöxtur. Uppgjörið við bankaglæpina, þar sem auðmenn voru dregnir fyrir dóm, var í góðri sátt við þjóðina.

Hörðu málin, sem oft eru vinstriflokkum skeinuhætt, efnahagsmál og dómsmál, voru í prýðilegu lagi. Skýringa á hrikalegri stöðu vinstriflokka hlýtur að vera að leita í almennu viðmóti þeirra gagnvart kjósendum.

Eitt meginþema sameinar Samfylkingu, Vinstri græna og Bjarta framtíð. Þetta meginþema var ráðandi í pólitískri umræðu þessara flokka á liðnu kjörtímabili og er enn í forgrunni. 

Ónýta Ísland heitir meginþema vinstrimanna frá hruni. Undir þessu þema ætluðu vinstriflokkarnir að gerbylta lýðveldinu. Við áttum að fá nýja stjórnarskrá, ganga í Evrópusambandið og grunnatvinnuvegur þjóðarinnar, sjávarútvegur, skyldi stokkaður upp.

Vinstrimenn lætur betur að gagnrýna en byggja upp. Slagorðið ónýta Ísland gagnaðist til að auka samheldni vinstriflokkanna, sem sögulega eru ósamstæðir, en það hjálpaði þeim ekki við að útlista hvað ætti að taka við ónýta ástandinu. Vinstrimenn buðu ekki upp á jákvæða framtíðarsýn, aðeins svartnætti í baksýnispeglinum.

Þjóðin fékk ekki annað að heyra frá vinstrimönnum en að hér væri allt í kaldakoli. Strax eftir hrun voru margir sem trúðu að Ísland væri ekki á vetur setjandi - hér yrði að gera grundvallarbreytingar til að í landinu væri búandi.

En reynslan sýndi og sannaði að öll meginkerfi lýðveldisins virkuðu. Krónan og fullveldið sáu til þess að efnahagskerfið rétti út kútnum hratt og vel; dómskerfið starfaði í þágu réttlætisins, menntakerfið tók við unga fólkinu sem hrökklaðist af vinnumarkaði og heilbrigðiskerfið skilaði sínu. Jafnvel fjármálakerfið, sem var stóra meinsemdin, stöðvaðist ekki þótt bankarnir yrðu gjaldþrota.

Veruleikinn afhjúpaði að slagorðið 'ónýta Ísland' átti ekki við nein rök að styðjast. Hrunið sýndi fram á veikleika í stefnumótun eftir að útrásin skekkti valdajafnvægi milli atvinnulífs auðmanna annars vegar og hins vegar opinberra aðila. En þessa veikleika var hægt að leiðrétta án byltingar í stjórnskipun og hrunið sjálft leiðrétti valdajafnvægið - auðmenn urðu hornkerlingar á einni nóttu.

Vinstrimenn geta ekki rifið sig frá eigin skilgreiningu um ónýti lands og þjóðar. Ósigur vinstriflokkanna í kosningunum 2013 var ekki nýttur til að endurskoða hugarfar sem sannanlega er úr takti við veruleikann. Á nýju kjörtímabili reyna vinstriflokkarnir að mynda bandalag við lýðskrumshópa á Austurvelli sem koma saman til að mótmæla einu í dag og öðru á morgun. Fáeinar hræður á Austurvelli, sem kallast á við fylgisfátæka vinstriþingmenn í málþófi, gera ekki annað en að auglýsa hve vinstriflokkarnir eru úr taki við þjóðina.

Í einni setningu er vandi vinstriflokkanna eftirfarandi: kjósendur hafna stjórnmálaflokkum sem ekki treysta þjóðinni.

 

 

Píratar með 35% fylgi